Intensieve gesprekken met klanten en eigen ervaringen in de praktijk resulteerden in gebruiksvriendelijke software, de HIMS app en een eenvoudig te gebruiken, uitgebreide rapportagetool voor de complexiteit van de schoonmaak.

Multifunctioneel gebruik door Westfort Groep
Richard Evertsen, Facilitair Manager bij Westfort Vleesproducten in IJsselstein is een zeer intensieve gebruiker van HIMS. Samen met Gert Visscher, directeur Eco2Clean, kijkt hij naar het gebruik van de tool binnen de Westfort Groep. 'De grootste winst die je met HIMS behaalt, is dat de communicatie tussen schoonmaak, productie en kwaliteitsdienst enorm verbetert', vertelt Richard. 'Er wordt veel sneller gereageerd en geacteerd dan voor de invoering ervan. Ook is de bewaking op uitvoering van openstaande punten en verbeterpunten vele malen sneller en makkelijker geworden.

Ten opzichte van andere software pakketten onderscheidt HIMS zich doordat het niet is ontwikkeld voor alleen het productiebedrijf of alleen het schoonmaakbedrijf. Beide partijen gebruiken het, met als doel de hygiëne te optimaliseren en te borgen. Als het schoonmaakbedrijf hinder ondervindt van iets vanuit productie, wordt dit in HIMS gemeld. Daarmee is deze tool mijns inziens een heel goede toevoeging aan de dagdagelijkse processen. Het wordt binnen Westfort breed ingezet en gebruikt door het management, de teamleiders, lijnmanagers, QESH en het schoonmaakbedrijf'. 'Deze werkwijze vraagt om openheid van zowel de productie als het schoonmaakbedrijf', stelt Gert. 'De één kan niet zonder de ander'.

Functionaliteiten
Richard legt uit dat ze eerst de basis, de schoonmaakinstructie van de gehele productie, toegevoegd per object, en als algeheel naslagwerk in HIMS hebben verwerkt. 'Met deze informatie genereren we uit HIMS lijsten voor de Pre-SSOP rondes. Dit zijn de controlerondes van de schoonmaak voor aanvang van de productie. Iedere afdeling heeft zijn eigen lijst, waarin het gehele bestek staat. Denk aan de periodieke planning van reinigingswerkzaamheden, AGAR planning, ATP planning en residucontrole planning. Ook zijn de interne controles op het gebied van veiligheid, bijvoorbeeld de controle van de oog- en chemiedouches, en andere interne controles die extra aandacht vragen, in deze lijst opgenomen'.

Multifunctioneel toepassen
'Zodra er nieuwe zaken spelen die we inzichtelijk willen krijgen, denk ik ook na hoe we dit in HIMS kunnen zetten', vertelt Richard. Als voorbeeld noemt hij de controle van de schuimkarren. 'Ik heb een lijst aangemaakt, zodat er iedere nacht een controle op de werking van de schuimkarren wordt uitgevoerd. Ook ongediertebestrijding is in HIMS opgenomen. Eventuele actiepunten worden met foto’s inzichtelijk gemaakt, het bewaken van de afhandeling van deze actiepunten is via de tool zeer doeltreffend gebleken. Verder gebruik ik HIMS voor de planning van de vrachtwagenreiniging (op kenteken) en worden de werkzaamheden aan de machines ermee gemonitord. Technische mankementen worden gemeld in HIMS. Deze meldingen worden daarop in Ultimo (de softwareapplicatie waar de Technische Dienst mee werkt) gezet. Zodra de werkzaamheden gereed in Ultimo worden gemeld, meld ik deze ook gereed in HIMS, waarmee alles weer sluitend is. Loop ik vast met zo’n idee, dan krijg ik zowel vanuit de regiomanager en ICT- afdeling van Eco2Clean alle hulp en begeleiding om een oplossing te vinden.'

Doorontwikkeling  
'We blijven doorontwikkelen,' vertelt Gert. 'De input van onze klanten is daarbij essentieel. We voeren doorlopend verbeteringen door in de software. Bij gebruik van HIMS door meerdere locaties van een bedrijf, kan bijvoorbeeld nu een koppeling gemaakt worden, zodat iemand de lijsten van al deze locaties ineens kan inzien. Verder is het mogelijk om documenten (bijlagen) zoals schoonmaakinstructies op objectniveau toe te voegen, en kunnen aan meldingen prioriteit worden meegegeven. Er is een ‘harde filter’ toegevoegd, zodat aan iedere gebruiker een eigen autorisatie toegekend kan worden die bepaalt wie welke melding kan zien. Op veler verzoek is de HIMS-app inmiddels naast het Nederlands ook in het Engels, Frans en Pools beschikbaar.'

Informatiebron tijdens audits
'HIMS blijkt een prettig hulpmiddel tijdens een audit', aldus Richard. 'We kunnen daardoor zeer snel en overzichtelijk op bepaalde vraagstukken ingaan. De vraag van een auditor om alle informatie, is hiermee zeer goed te beantwoorden. Meldingen, inclusief foto’s, zijn immers in HIMS verwerkt; en er is teruggemeld wanneer het gemelde probleem is opgelost, met een tegenfoto als bewijs. We zitten hierdoor veel korter op de bal. Wanneer zaken beter kunnen, is dit voor alle betrokken partijen direct inzichtelijk. Er kan direct actie ondernomen worden. HIMS bevordert het lerend vermogen van onze organisatie, waar je zowel intern als extern op kunt sturen.'

Enzymatische reinigers bevatten specifieke enzymen die gericht bepaalde soorten vervuiling afbreken. Daardoor reinigen ze op een dieper niveau dan traditionele reinigingsmiddelen. Nieuwe toepassingen van deze enzymatische reinigers leveren verrassende voordelen op.

Het merendeel van de voedselverwerkende bedrijven gebruikt voor de schoonmaak traditionele reinigings- en desinfectiemiddelen. De basisgrondstoffen zijn relatief goedkoop, de middelen redelijk van prijs en efficiënt. Mits de juiste producten worden ingezet, leveren ze een goed resultaat. Enzymatische reinigers worden vaak gerelateerd aan hogere kosten. Nieuwe toepassingen werpen een ander licht op het kostenplaatje.

Eigenschappen
Enzymatische reinigers zijn met name effectief in het verwijderen van niet te zware organische vervuiling. Vergeleken met traditionele reinigings- en desinfectiemiddelen, zijn ze beter in staat zeer lichte restvervuiling uit de poriën van RVS of kunststof te verwijderen. Doordat de vervuiling niet alleen losgeweekt wordt, maar door de enzymen ook in kleinere, beter in water oplosbare deeltjes wordt geknipt, ontstaat een schoner oppervlak. Elke enzymatische reiniger bevat verschillende enzymen, die allemaal geoptimaliseerd zijn voor specifieke toepassingen. Omdat de effectiviteit van de enzymatische reinigers in alle omstandigheden optimaal moet zijn, testen we onze middelen op meerdere soorten vervuiling en met enzym-mixen.

Verlaagde watertemperatuur
Momenteel onderzoekt Eco2Clean in hoeverre bepaalde typen enzymen ingezet kunnen worden bij een lagere watertemperatuur. Door te reinigen met een aanzienlijk verlaagde watertemperatuur valt er flink te besparen op energiekosten. Deze manier van reinigen past daarom goed in de trend van duurzaam en minder milieubelastend produceren. De producten zijn veilig voor mens en milieu, en biologisch afbreekbaar. Lagere concentraties van het middel zijn vaak voldoende. Dit resulteert in minder verbruik.

De standaardregel is dat de temperatuur van het reinigingswater minimaal 5 tot 10°C hoger is dan de smelttemperatuur van het vet dat verwijderd moet worden. Voedingsmiddelenbedrijven werken daarom normaliter met een temperatuur van het reinigingswater van gemiddeld 45 – 60°C. De nieuwste generatie enzymen is echter in staat om al bij temperaturen tussen 20 en 30°C eiwit en vet af te breken. Onze testen laten zien dat met de inzet van enzymatische reinigers en een lagere watertemperatuur, eenzelfde reinigingsresultaat wordt bereikt als met traditionele middelen. Per 10 m³ waterverbruik per dag kan daarmee jaarlijks circa € 15.000 op de energiekosten worden bespaard. Het prijsverschil tussen enzymatische reinigers en traditionele middelen is daarbij ingecalculeerd.

Verlenging houdbaarheid producten
Gebruik van de juiste enzymatische reinigers in een vast schema kan de houdbaarheid van zeer kwetsbare voedingsmiddelen met één tot twee dagen verlengen, zo hebben diverse praktijktesten uitgewezen. Wanneer een kort houdbaar voedingsmiddel in contact komt met een enzymatisch gereinigd oppervlak, is de kans op besmetting veel kleiner vergeleken met contact met een oppervlak dat gereinigd is met een traditioneel middel. Belangrijk daarbij is dat de voorgeschreven reinigingsprocedure strikt wordt gevolgd en de reiniging nauwkeurig wordt uitgevoerd. Met name voor producenten van kant-en-klaarmaaltijden en vis- en vleesverwerkende bedrijven levert een verlenging van de houdbaarheid veel voordelen op.

Membraaninstallaties
De meest bekende toepassing is de inzet van enzymatische reinigers voor het (deels) reinigen van zeer gevoelige installaties c.q. oppervlakken, zoals membraaninstallaties voor Ultra Filtratie (UF: het verwijderen van eiwitten, vetten en suikers) of Omgekeerde Osmose (OO: het verwijderen van alle zouten e.d. uit het water). Bij het gebruik van traditionele reinigers verouderen de membranen sneller, met een kortere levensduur tot gevolg. De kosten voor het vervangen van membranen zijn vaak hoog. Enzymatische reinigers verwijderen de vervuiling effectiever, onder veel mildere condities. Ook de conditie van het membraan wordt verbeterd. Welke reinigers worden ingezet, is afhankelijk van de vervuiling en het type membraan. Maatoplossingen dragen bij aan een versnelde reiniging, verbeterde productiecapaciteit en langere standtijd van de membranen.

Biofilm
Een kwalitatief goede reiniging, met een intensieve mechanische actie (poetsen, schrobben, krabben of een harde waterstraal) is en blijft de basis om biofilm te voorkomen. Bij een biofilm vormen bacteriën, bijvoorbeeld Listeria, een matrix die zeer moeilijk doordringbaar is voor chemische reinigings- en desinfectiemiddelen. Om biofilm te verwijderen kan het noodzakelijk zijn om (periodiek) een specifieke enzymatische reiniger in te zetten. Afhankelijk van de leeftijd van de biofilm zijn soms meerdere behandelingen noodzakelijk. Het toevoegen van enzymatische reinigers voor specifieke situaties aan het pakket traditionele reinigings- en desinfectiemiddelen creëert dan ook meerwaarde.

Eco2Clean steekt veel tijd en energie in de ontwikkeling van duurzame alternatieven met weinig of geen milieu-impact. Wij ondersteunen bedrijven vanzelfsprekend in het samenstellen van een voor hen passende mix aan middelen. Ons uitgangspunt is: met de inzet van de juiste middelen een optimale balans vinden tussen effectiviteit en kosten, rekening houdend met de voordelen voor mens en milieu. (bron: vakblad Voedingsindustrie | november 2023).

Hoe kun je hardnekkige omgevingsbesmettingen verwijderen die - ondanks de uitvoering van een grondige schoonmaak en desinfectie - toch nog aanwezig zijn? Eco2Clean ontwikkelde daarvoor twee nieuwe producten. Met een cocktail van verschillende bacteriofagen kun je nu het gehele spectrum van de Listeria en Salmonella-stammen afdoden.

“In de praktijk treffen we bij voedingsmiddelenbedrijven vaak een ogenschijnlijk schone productie-omgeving aan”, vertelt Gert Visscher, directeur/eigenaar van Eco2Clean; een bedrijf dat reinigings- en desinfectiemiddelen en ondersteuning en advies op het gebied van hygiëne en schoonmaak levert. “Maar ondanks het toepassen van een zorgvuldig hygiëneregime, komen in productieruimtes toch pathogene besmettingen voor. TNO becijfert dat er per jaar zo’n 700 besmettingen worden geregistreerd die aan circa 2.000 ziektegevallen te linken zijn. Bedrijven waar de besmettingsbron vandaan komt, worden steeds beter getraceerd. Dit dankzij de huidige detectiemethoden en vooral het kunnen linken van DNA-profielen van ziektegevallen uit de database van het RIVM aan die uit de database van het NVWA. Een voorbeeld is het bedrijf Offerman in Aalsmeer dat als gevolg van een steeds terugkerende Listeria-besmetting uiteindelijk gedwongen was te sluiten. De meest voorkomende besmettingen worden veroorzaakt door Salmonella, Campylobacter, het norovirus en Listeria.”

Goede hygiëne vormt de basis
“Voor de besmettingsbronnen Listeria en Salmonella hebben wij biologische technieken ontwikkeld die de bron van deze pathogenen geheel opruimt”, vervolgt Gert. “Ons credo is en blijft dat een goede (productie)hygiëne de basis vormt. Belangrijk is dat de oppervlakken en directe omgeving van productieapparatuur goed en consequent gereinigd worden en dat er wordt gedesinfecteerd met een snel en breed werkend desinfectiemiddel. Ook is het van belang dat medewerkers de persoonlijke hygiëneregels zorgvuldig opvolgen en het mogelijk binnenhalen van een Listeria-besmetting via grondstoffen/producten, verpakkingsmaterialen en transportmiddelen tot een minimum wordt beperkt. In een aantal gevallen is er desondanks sprake van (zeer) hardnekkige besmettingen, waarvan de besmettingsbron ondanks een goede hygiëne niet geheel weggenomen kan worden.”

De natuur zorgt voor evenwicht
“De inzet van bacteriofagen verkleint de kans op een omgevingsbesmetting en daarmee contaminatie van het product aanzienlijk”, legt Gert uit. “De natuurlijke vijand van bacteriën zijn namelijk bacteriofagen. Iedere bacteriofagensoort richt zich op één specifieke bacterie. Een bacteriofaag ter bestrijding van Listeria doet dan ook niets op Salmonella, of omgekeerd. Sterker nog: voor het kunnen afdoden van álle Listeria-stammen zijn meerdere typen bacteriofagen nodig. Bacteriofagen hebben maar één doel: het opsporen van een bacterie waarop ze zich kunnen vermeerderen en kunnen binnendringen. Daar aangekomen, vermenigvuldigen ze zich met behulp van het DNA van de bacterie vele miljoenen malen, wat de gastheer geheel vernietigt. Alle nieuwe bacteriofagen gaan vervolgens op zoek naar nieuwe gastheren. Deze cyclus herhaalt zich totdat er voor de bacteriofagen geen gastheren meer over zijn en ook zij afsterven.”

3 praktijkcases
In een kaasverwerkend bedrijf werd op de vloeren regelmatig een Listeria-besmetting aangetroffen. Op één plaats met vrij grote regelmaat. Specifiek die plaats werd gedurende zes maanden één keer per week met PhytoClean behandeld. In dat half jaar is er geen enkele besmetting gevonden. In diezelfde periode werden op andere plaatsen, die niet behandeld waren, nog wél incidentele besmettingen met Listeria aangetroffen.

Bij een vleesuitsnijderij werd, ondanks een goede schoonmaak en desinfectie, incidenteel Listeria aangetroffen op kunststof platen. In de platen zaten groeven; beschadigingen ontstaan door de botten in het vlees. De platen werden 14 dagen lang dagelijks en intensief behandeld met PhytoClean. Daarna stapte de schoonmaak over op wekelijkse behandeling. Sindsdien zijn er geen besmettingen meer aangetroffen.

Een visverwerkend bedrijf had regelmatig te kampen met een Listeria-besmetting. Bepaalde delen van de fabriek zijn dagelijks behandeld met PhytoClean. Het aantal positieve monsters reduceerde tot nul: er was geen besmetting meer aanwezig.

Werkwijze producten
De nieuwe producten van Eco2Clean, PhytoClean X8 S (Salmonella) en PhytoClean X8 L (Listeria) zijn opgebouwd uit een cocktail van verschillende bacteriofagen, die het gehele spectrum van de Salmonella- dan wel Listeriastammen afdoodt. Gert benadrukt: “PhytoClean is géén desinfectiemiddel. Het is een proceshulpstof. Na het afspoelen van het desinfectiemiddel dat dagelijks wordt gebruikt, moeten de te behandelen oppervlakken met een oplossing van PhytoClean worden besproeid. Dit product is pH neutraal en laat geen residuen achter. Om de actieve bestanddelen de tijd te geven de bacteriën op te sporen en te bestrijden, mag er niet nagespoeld worden. Wanneer er ineens veel besmettingen worden aangetroffen, adviseren wij deze behandeling dagelijks uit te voeren tot minimaal 14 dagen na de laatste monstercontrole met een negatieve uitslag (lees: de besmetting is niet meer aanwezig). Daarna kan worden volstaan met een wekelijks gebruik na de laatste schoonmaak van de week. PhytoClean mag alleen op oppervlakken toegepast worden, niet rechtstreeks op voedingsmiddelen.”

Bron: Voedingsmiddelenindustrie | mei 2023

De vraag naar duurzamer geproduceerde voedingsmiddelen stijgt, consumenten kiezen vaker voor plantaardige alternatieven en de voedingsindustrie stapt hier gretig op in. De productie ervan brengt echter andere vormen van vervuiling met zich mee. Om apparatuur, transportbanden en de omgeving optimaal schoon te krijgen, zijn vaak nieuwe reinigingsmiddelen en -technieken noodzakelijk.

Wij worden regelmatig benaderd door ondernemers die bij de opstart van de productie met hun nieuwe plantbased foodconcept tegen hygiëneproblemen aanlopen. Met name de plantaardige oliën in vleesvervangers veroorzaken een lastig te verwijderen vervuiling. Deze oliën bevatten vaak lange koolstofketens. Hoe langer de ketens, des te moeilijker de olie te verwijderen is. Eco2Clean ontwikkelde voor deze nieuwe vervuilingsproblematiek een speciale powerschuimreiniger, PSR A2. Het middel verwijdert zeer effectief de specifieke vette vervuiling die na de productie van vleesvervangers achterblijft.

Beperkte kennis hygiëne
Met name start-ups zijn ook niet altijd bekend met de geldende hygiëne-eisen in de voedingsindustrie. Een praktijkvoorbeeld: een jong bedrijf dat bevroren grondstof op eiwitbasis gebruikt voor het maken van hun vleesvervangers. De bevroren grondstof in korrelvorm werd via een transportsysteem een installatie ingeblazen. Bij stilstand ontdooide achtergebleven grondstof in de installatie. Dat hadden ze zich niet gerealiseerd. De installatie was niet in het reinigingsproces meegenomen, en er ontstond een besmetting in het transportsysteem. Nadat we de oorzaak hadden gevonden, bleek de installatie ook nog eens moeilijk te reinigen. Eco2Clean is al meer van dit soort voorbeelden in de praktijk tegengekomen. Er wordt – begrijpelijk - gefocust op het nieuwe concept en onvoldoende nagedacht over hóe de apparatuur, systemen en machines te reinigen. Het doorvoeren van allerlei aanpassingen achteraf brengt doorgaans flinke kosten met zich mee. Met een goed doordacht hygiënisch ontwerp kun je dat voorkomen.

Nog een voorbeeld. Een bedrijf dat insecten kweekt voor de diervoerderindustrie had hygiëneproblemen in de opslagruimte voor grondstoffen. Als voedingsbodem voor het kweken van insecten maken ze gebruik van kwalitatief hoogwaardige organische reststromen uit de voedingsindustrie. Een duurzaam alternatief, want daardoor zijn ze niet meer afhankelijk van niet-duurzame soja uit bijvoorbeeld Zuid-Amerika. De ondernemers waren echter niet bekend met het feit dat aan het transport en de opslag van reststromen dezelfde hygiëne-eisen worden gesteld als aan de rest van het productieproces. Omdat het om reststromen gaat, is men geneigd daar minder bij stil te staan. Transportmiddelen, opslagsilo’s en apparatuur voor het mengen en doseren moeten op eenzelfde, hoogwaardig niveau schoongemaakt worden. Enorm belangrijk, want wanneer er infecties of andere problemen ontstaan als gevolg van bederf in het voorproces, heeft dit grote impact op het vervolgproces.

Eco2Clean verduurzaamt verder
Ruim 15 jaar geleden begonnen we met de ontwikkeling van ecologische alternatieven voor ons traditionele pakket reinigingsmiddelen. Daar zijn we nooit mee gestopt. We steken veel tijd en energie in de ontwikkeling van duurzame alternatieven met weinig of geen milieu-impact. Zo zijn de tensides en kalkbinders bij een groot deel van de ecologische reinigings- en desinfectiemiddelen inmiddels vervangen door alternatieve, plantaardige grondstoffen. Het middel EcoFoam 6 komt voort uit de reststromen van de kaas- en kwarkproductie van de zuivelindustrie. Deze krachtige, 100% natuurlijke schuimreiniger heeft een uitstekend eiwit- en vetverwijderend vermogen en voorkomt afzettingen van kalk. Omdat het geen gevaarlijke stoffen bevat, zijn persoonlijke beschermingsmiddelen niet nodig. Het kan zonder verdere eisen overal worden opgeslagen, heeft geen invloed op het afvalwater en is daardoor veilig voor het milieu. Steeds meer bedrijven in de vleesverwerkende industrie die duurzaamheid als speerpunt hebben, stappen erop over.

Verduurzaming van de schoonmaak vraagt om omdenken. Kijk eens met andere ogen naar je proces en naar de middelen die je gebruikt. Ontdek dat je al (duurzaamheids)winst realiseert met enkele kleine veranderingen.

Reinigen en desinfecteren
Op verse groenten, maar soms ook op andere voedingsmiddelen, worden regelmatig restanten quaternaire ammonium verbindingen aangetroffen. Hoe dat kan? Die zijn, als gevolg van onvoldoende naspoelen na het desinfecteren, achtergebleven op de producten. De quats in quathoudende desinfectiemiddelen blijven bovendien langdurig actief in afvalwater en het milieu. Andere gangbare alcoholhoudende desinfectiemiddelen bestaan merendeels uit ethanol en isopropylalcohol. Ook met deze desinfectiemiddelen werken heeft steeds minder de voorkeur: ethanol wordt beschouwd als kankerverwekkend en reproductietoxisch.

Kan dat ook anders?
Naast de traditionele FoodClean producten bieden we ook het ecologische Eco-Point assortiment. Voor een aantal speciale toepassingen zijn de ecologische producten meer passend. Afhankelijk van het product of halffabrikaat dat verwerkt wordt, en de omstandigheden bij de klant, maken we een productadvies op maat. Dat kan bestaan uit een mix van FoodClean en Eco-Point producten.

Eco2Clean steekt veel tijd en energie in de verdere ontwikkeling van duurzame alternatieven met weinig of geen milieu-impact. Wij geven de voorkeur aan hernieuwbare stoffen van natuurlijke oorsprong. Zo ontwikkelde onze researchafdeling recent ‘Laquick’; een innovatief 100% natuurlijk desinfectiemiddel dat zowel quathoudende als ethanolhoudende desinfectiemiddelen kan vervangen. Dit alternatief bestaat uit melkzuur en waterstofperoxide, en vervalt na een langdurige werking in water, zuurstof en kooldioxide. Een extra voordeel is dat er niet nagespoeld hoeft te worden. Laquick omvat daarmee meerdere duurzaamheidsaspecten: het is veilig voor de medewerkers die ermee werken, er blijven geen schadelijke residuen achter en zowel schoonmaakuren als waterverbruik verminderen. Kijken we specifieker naar de footprint van dit desinfectiemiddel, dan is ook die zeer gunstig. Melkzuur wordt verkregen uit reststromen van de zuivelindustrie. De zuurstof uit de waterstofperoxide die vrijkomt na de werking van het product, zorgt zelfs voor een betere kwaliteit van het afvalwater.

Schuimreiniger met wei als basis
Een ander voorbeeld van een 100% natuurlijk product is EcoFoam 6. Deze krachtige schuimreiniger bestaat uitsluitend uit natuurlijke grondstoffen, zoals hoogwaardige weicomponenten en natuurlijke plantaardige zepen. Dit product heeft een uitstekend eiwit- en vetverwijderend vermogen en voorkomt afzettingen van kalk. Omdat het geen gevaarlijke stoffen bevat, zijn persoonlijke beschermings-middelen niet nodig en kan het zonder verdere eisen overal worden opgeslagen. Het heeft geen invloed op het afvalwater en is daardoor veilig voor het milieu. 

Veilig, duurzaam en efficiënt
Voordat de hygiëne-adviseurs producten bij een klant introduceren, analyseren ze eerst het schoonmaakproces van die klant. Ervaring heeft ons geleerd dat heel vaak het aantal reinigingsstappen verminderd kan worden alleen al door het juiste reinigings- of desinfectiemiddel in te zetten. Dat is uiteindelijk ook minder belastend voor het afvalwater. Maar wij ondersteunen onze klanten niet alleen met productontwikkeling bij het verduurzamen van hun schoonmaakproces. Reinigingsprocessen van wasinstallaties, zoals kratten-, bakken- en onderdelenwassers en CIP-processen kunnen 9 van de 10 keer veel duurzamer verlopen. Met het online registratiesysteem ObServer worden dan het waterverbruik, de wastemperatuur, druk en het chemieverbruik 24/7 gevolgd.

Verduurzaming wasinstallaties
In de praktijk is gebleken dat er veel besparingen te behalen zijn op het gebied van water en energie. Na ingebruikname van dit in eigen beheer ontwikkelde registratiesysteem bij een klant kwamen er door de rapportages van het systeem concrete gegevens beschikbaar. Het management kreeg daardoor gerichte aandacht voor het functioneren van de krattenwasser en nam op basis van feiten een aantal besparende maatregelen. Zo werden machines tijdens de pauzes uitgeschakeld. Bij beëindiging van de schoonmaakwerkzaamheden op zaterdagavond werd de watertoevoer voortaan consequent afgesloten. Hoe eenvoudig kan het zijn? Het zijn voorbeelden van maatregelen die in de dagelijkse praktijk niet direct worden genomen, maar wél een flinke besparing van water en energie opleveren.

Enzymatische reiniging verlengt houdbaarheid
Eco2Clean heeft specifiek voor locaties waar producten met een kwetsbare houdbaarheid worden verwerkt, een breed gamma aan enzymatische reinigers ontwikkeld. Deze middelen zijn niet belastend voor het milieu, veilig voor mens en machine en daarmee 100% duurzaam. Deze reinigers leveren meer dan een duurzaam voordeel op. Op basis van praktijktesten is vastgesteld dat een incidentele dieptereiniging met inzet van enzymatische reinigingsmiddelen een verbetering van de algehele hygiëne van een productielocatie oplevert. Ook neemt de besmettingsdruk van onder andere Listeria af en wordt de houdbaarheid van de producten verlengd. Wel kan het gebruik van deze reinigers alleen succesvol zijn als aan alle andere voorwaarden voor het borgen van een goede hygiëne wordt voldaan.

Een Listeria Monocytogenes besmetting bij een vleeswarenproducent in Aalsmeer veroorzaakte in 2019 zes sterfgevallen, twee miskramen en 35 ziektegevallen. De bron van deze infecties was te herleiden dankzij Whole Genome Sequencing (WGS). Wat kan deze veelbelovende techniek voor de voedingsindustrie betekenen?

Met de nieuwe technieken van DNA-sequencing kan een voedselverwerkend bedrijf zélf vroegtijdig bronnen van Listeriabesmettingen opsporen, om op basis daarvan snel adequate maatregelen te nemen. Om de industrie voor te bereiden op de mogelijkheden van deze techniek, startte in september 2020 het tweejarige project Precision Food Safety. Hierin participeren het LCAB (Leiden Centre for Applied Bioscience) van Hogeschool Leiden, voedingsmiddelenbedrijven, onderzoeksbureaus en bedrijven werkzaam in hygiëne-oplossingen voor de voedingsmiddelenindustrie. Binnen dit consortium heeft Eco2Clean de rol van adviseur/initiator op het gebied van hygiëne en schoonmaak. Het onderzoek maakt gebruik van de MinION; een handzame en relatief goedkope DNA sequencer.

Grondstoffen mogelijke besmettingsbron
“Er is een voortdurende druk van besmetting door Listeria; vanuit de grondstoffen en andere bronnen in de productieomgeving,” vertelt Gert Visscher, directeur/eigenaar van Eco2Clean. “Soms ligt de bron in de aanvoer van grondstoffen. Met een duidelijk beeld van het DNA van de met Listeria besmette grondstof, kunnen de leveranciers geïdentificeerd worden. Door het sequencen van de besmette partijen, wordt onderzocht of de gevonden Listeria-bacteriën nauw aan elkaar verwant zijn. Als dat het geval is, is het zeer waarschijnlijk dat de betreffende leverancier een persistente bron van besmetting heeft. Er kunnen dan snel maatregelen worden genomen om de leverancier uit te sluiten, dan wel samen met hem te zorgen voor een betere hygiëne in zijn bedrijf, zodat ook de afnemer van zijn grondstoffen minder risico loopt. Is het DNA vrijwel niet verwant, dan is sprake van een telkens wisselende besmettingsbron. Het nemen van maatregelen in de keten is dan veel lastiger. Een voedingsmiddelenbedrijf zal de hygiëne in het eigen bedrijf dusdanig moeten organiseren, dat een mogelijke besmetting beheerst, of beter nog voorkomen wordt.”

Besmettingsbron in bedrijf zelf
De bron van de besmetting kan ook in het bedrijf zelf voorkomen. Bekend is dat bij veel voedingsmiddelenbedrijven met enige regelmaat een positief omgevingsmonster gevonden wordt, zeker in bedrijven die werken met grondstoffen die van nature besmet zijn met Listeria, zoals rauwe groenten, ongepasteuriseerde melk, rauw en gekookt gevogelte, gefermenteerde vleeswaren en rauwe en gerookte vis. “Op zich hoeft dit geen schokkende constatering te zijn, mits duidelijk is waar de besmetting vandaan komt”, stelt Gert. “Het is dan van belang dat er voldoende maatregelen worden genomen om de besmettingen te beheersen en het besmettingsniveau laag te houden. Met behulp van DNA-sequencing kan worden vastgesteld of de gevonden positieve monsters sterk aan elkaar gerelateerd zijn, of een telkens wisselend DNA-profiel hebben. Als op positieve monsters meerdere dagen/weken achtereen een sterk aan elkaar gerelateerd DNA-patroon wordt gevonden, is er een besmettingsbron binnen het bedrijf zelf. Tijd om als kwaliteitsmanager alarm te slaan!”

Intensief brononderzoek
Door zeer intensieve omgevingsbemonstering uit te voeren, kan de mogelijke bron opgespoord worden. Daarbij is veel kennis van de werkwijze van effectief en diep schoonmaken noodzakelijk, maar soms eenvoudigweg ook een frisse blik. “Bij besmettingen die langdurig binnen hetzelfde bedrijf aanwezig zijn, is bijna altijd sprake van een onvolkomen schoonmaak, meestal niet bewust. Het kan gaan om bedrijfsblindheid, waardoor men in het eigen bedrijf de bron van de problemen gewoon over het hoofd ziet”, vervolgt Gert. “De experts van onze business unit Consultancy worden regelmatig gevraagd hierbij te adviseren en te ondersteunen. Zij controleren werkwijzen, constructies, reinigingsmiddelen, inwerktijden, temperaturen en druk. Waar mogelijk optimaliseren we deze factoren. De zoektocht naar de besmettingsbron is zeer intensief, maar met de juiste technieken en de inzet van DNA-sequecing is de bron veel sneller en gerichter op te sporen. Dat kan een recall of erger voorkomen”.

Metagenomics voor algehele microflora
Voor de voedingsmiddelenindustrie werkt het Precision Food Safety projectteam aan het beschikbaar maken van nieuwe technologie door middel van Whole Genome Sequencing (WGS) van o.a. Listeria Monocytogenes. Daarnaast onderzoekt het projectteam de toepassing van analysetechnieken als Metagenomics. Deze analyse is vooral interessant om de algehele microflora in kaart te brengen. Er kan specifiek gekeken worden naar de invloed van schoonmaak, luchtverdeling, personele verplaatsingen en materiaalverplaatsingen op de verspreiding van deze flora. Met deze informatie kun je als bedrijf veel specifiekere maatregelen nemen om de algehele microbiologische druk binnen een productielocatie te verlagen. In november start Eco2Clean bij één van haar klanten in de visverwerkende industrie met testen om deze nieuwe, innovatieve techniek praktisch inzetbaar te maken.

Simons Halal Food in Roermond maakt gebruik van de softwaremodule HIMS. Aanleiding voor het inzetten: de behoefte om de schoonmaakwerkzaamheden van de interne afdelingen en het externe schoonmaakbedrijf frequenter én beter te kunnen controleren.

De behoefte van voedingsmiddelenbedrijven om grip te krijgen op de complexe organisatie van de schoonmaak - en daarmee op het resultaat - groeit. Eco2Clean heeft de complexiteit van de schoonmaak in een softwaremodule vervat: HIMS. Een module die veel verder gaat dan alleen het registreren van schoonmaak- en inspectieresultaten. Lianne Slots, QA medewerker van Simons Halal Food, vertelt erover.

Efficiënte werkwijze
Simons Halal Food produceert kwalitatief hoogwaardige halal vleeswaren en levert deze producten aan importeurs, distributeurs en groothandelsbedrijven over de hele wereld. De moderne productielocatie behoort tot een van de grootste en modernste van Europa. “Ondanks de groei die het bedrijf de afgelopen jaren doormaakte, heerst er nog steeds de cultuur van een echt familiebedrijf”, vertelt Lianne. “Kwaliteit, service, flexibiliteit, continuïteit en persoonlijk contact staan hier hoog in het vaandel.” Voor de controle van de dagdagelijkse en periodieke reiniging op de verschillende afdelingen, gebruikt Simons HIMS. “Hierin rapporteren we afwijkingen tijdens de oplevering van productie aan het externe schoonmaakbedrijf en tijdens de oplevering van de gereinigde afdelingen door schoonmaak aan productie. Dit zorgt voor een efficiënte werkwijze, Ook geeft HIMS alle betrokkenen meer inzicht in elkaars werkzaamheden en verbetert de communicatie over en weer door de terugkoppelmomenten die er zijn. Alle procedures en te reinigen objecten staan in de module beschreven. Wijzigingen in processen die van invloed zijn op de poetsmomenten en werkzaamheden, zijn eenvoudig te verwerken. Ook plannen we de Listeria swabs, agar- en pH-controles in. We nemen de terugmeldingen er in op en voegen de uitkomsten van visuele controlerondes toe.”

HIMS app
”Afwijkingen en verbeteringen die tijdens de controlerondes worden geconstateerd, worden ter plaatse in HIMS vastgelegd. Zo zijn alle betrokkenen in één keer op de hoogte van wat er speelt”, aldus Lianne. De app wordt gebruikt door de voormannen van de verschillende afdelingen, de productieleiders, het externe schoonmaakbedrijf en de kwaliteitsdienst. Zij kunnen daarmee allemaal direct op meldingen reageren, risicovolle situaties opmerken en zo nodig toelichten. “Ook kunnen ze ter plaatse gemaakte foto’s van afwijkingen direct aan een object koppelen”, vervolgt ze. “Prettig, want een foto verduidelijkt vaak heel goed waarom een object is afgekeurd. Voorheen ging er bij de controle van de oplevering door de schoonmaak een papieren lijst van afdeling naar afdeling. Nu komt er bij het terugmelden geen papierwerk meer aan te pas. Dat levert tijdswinst op. Maar het belangrijkste is dat het gebruik van de app zorgt voor een betere oplevering van de eindschoonmaak.

Trendanalyses
Eco2Clean stuurt maandelijks een rapportage met een aantal trendanalyses toe. Welke dat zijn, is afhankelijk van de wens van de klant. Simons Halal Food kiest voor toezending van een rapportage in geval van afwijkingen na dagelijkse of periodieke activiteiten. “Het is daarnaast heel eenvoudig om zelf vanuit HIMS trendanalyses te genereren”, vindt Lianne, “want alle data zijn te exporteren naar Excel. Voorheen was het veel uitzoekwerk om de juiste gegevens vanaf papier te verzamelen. Nu leggen we de verbeterpunten per afdeling, object en machine vast in de module. Dit is waardevolle input voor onze maandelijkse evaluatiegesprekken met het externe schoonmaakbedrijf.

Audits
“We hebben hiermee ook een belangrijke informatiebron tijdens audits’, besluit Lianne. “Wanneer een auditor vraagt naar de reiniging- en desinfectiemodule, pakken we HIMS erbij om uitleg te geven over de werkwijze. De app biedt tijdens een audit ook ondersteuning bij vragen over omgevingsonderzoek, listeria swabs en agarcontroles. De auditor kan alle uitgevoerde handelingen achteraf evalueren, wat bijdraagt aan het optimaliseren en borgen van de kwaliteit van de schoonmaak en hygiëne.”

Business units
Eco2Clean ICT ondersteunt bedrijven met systemen en software waarmee veel beter inzicht wordt verkregen in de werkelijke prestaties en problemen tijdens de schoonmaak.“Zonder de juiste gegevens is er geen analyse mogelijk en krijgt een bedrijf niet het juiste inzicht in de werkelijke problemen”, legt Gert Visscher, directeur/eigenaar van Eco2Clean uit. “Voor klanten die behoefte hebben aan ondersteuning op het gebied van schoonmaak, is er Eco2Clean Consultancy. Deze business unit biedt, onafhankelijk van de levering van producten, maatwerk-ondersteuning door zeer ervaren mensen gespecialiseerd in de food-schoonmaak.” 

‘Voedingsmiddelenbedrijven hebben nog maar weinig kennis van goed en effectief schoonmaken’, concludeert Gert Visscher, directeur/eigenaar van Eco2Clean. “Kennis die er is, gaat vaak snel verloren.” Dat komt het ‘voedselveilig produceren’ niet ten goede.

“De oorzaken van het tekort aan kennis”, vervolgt Gert, “zijn de vaak snelle wisselingen van schoonmaakmedewerkers, uitbesteding van de schoonmaak waardoor een bedrijf veronderstelt dat het hierover niet meer zelf hoeft na te denken, en vanuit de BRCGS, IFS, NVWA en de retail de eis om op papier alles goed te regelen. Tegelijkertijd zien we dat de behoefte van voedingsmiddelenbedrijven om grip te krijgen op de organisatie, en daarmee op het resultaat van de schoonmaak, juist groeit.”

Advies en ondersteuning
Eco2Clean heeft steeds meer projecten onderhanden op het gebied van advies en ondersteuning bij het organiseren van de schoonmaak. “Deze vraag komt vanuit onze klanten, maar ook vanuit bedrijven die géén middelen bij ons afnemen. Waarover wij adviseren? Dat gaat van het oplossen van een bacteriologisch probleem, het terugdringen van de chemie- en het waterverbruik van wassers, advies over nieuwbouw of verbouwplannen en het optimaliseren van de schoonmaak tot het realiseren van een schone fabriek.”

Business units
Deze ontwikkeling was aanleiding om het bedrijf op te splitsen in drie businessunits: Eco2Clean Products, Eco2Clean Consultancy & Systems en Eco2Clean ICT. “Door onze expertise in verschillende businessunits onder te brengen, wordt het voor de klant duidelijker welke vorm van ondersteuning nodig is. Op basis daarvan maken wij een transparant plan van aanpak. Afhankelijk van de behoefte van de klant betrek ik onze experts vanuit Consultancy erbij, of vraag ik mijn mensen van Systems en ICT mee te denken in technische- en/of software-oplossingen.”

Schone fabriek
“Een schone fabriek begint met een goed schoonmaakplan. We beginnen dus van scratch, hoe basaal dat ook klinkt”, aldus Visscher. “Door onze jarenlange ervaring in de praktijk weten we welke vragen we moeten stellen, met als doel de klant bewust te maken van alle mogelijke knelpunten. Het vraagt veel discipline en tijd om een schoonmaakplan actueel te houden. Bij wie ligt de verantwoordelijkheid om het schoonmaakplan op te stellen? Hoe wordt dit geborgd? Hoe  verhoudt dit schoonmaakplan zich tot het kwaliteitshandboek? Zonder de juiste mensen, middelen, materialen en tijd is het niet mogelijk om de schoonmaak goed uit te voeren. Neem de mensen; hoe wordt in praktijk vastgelegd welke schoonmaker aanwezig is en of hij of zij een opleiding heeft gehad? Is een goede schoonmaak mogelijk zonder dat één van de schoonmakers Nederlands (of Engels) spreekt?”

Uitvoering schoonmaak
Nadat de medewerkers instructies hebben ontvangen, de oplevering volgens afspraak is en de diverse benodigdheden aanwezig zijn, kan de schoonmaak van start gaan. Alle machines en items worden schoongemaakt zoals is vastgelegd in het schoonmaakplan. “Maar wat als er geen voorman van de schoonmaak aanwezig is? Dan wordt het lastig om de schoonmakers te corrigeren en te laten zien hoe ze wél moeten schoonmaken. Hoe wordt dat opgelost? Wanneer mag/moet er afgeweken worden van het schoonmaakplan? Wat moet je registreren als je afwijkt van dit plan? Wanneer zie je dit? Wie bepaalt dit?”

Controle schoonmaak
Na de uitvoering van de schoonmaak en vóór de opstart van productie is het noodzakelijk om alle gereinigde machines en items door productie te laten controleren. De keuze welke controles uitgevoerd worden, zijn gebaseerd op de voedselveiligheidsrisico’s die voor het betreffende bedrijf gelden. “Maar: hoe weet de productie wat de kritische onderdelen zijn? Wat als er nooit afkeur wordt gemeld? Moet hier toezicht op komen? Wordt bij een controle vastgesteld dat een machine of item niet aan de gestelde eisen voldoet, dan is het van belang hieraan de juiste opvolging te geven”, legt Gert uit. “De productie mag pas starten als de machines of items die in aanraking komen met producten alsnog voldoen aan de gestelde eisen. Een relevante vraag hierbij is: komt de afkeur vooral door slecht schoonmaken of doordat instructies onduidelijk/onjuist zijn opgesteld?”

Schoonmaakoverleg
Na vaststelling van het schoonmaakplan adviseert Eco2Clean een schoonmaakoverleg te organiseren dat op regelmatige basis plaatsvindt. “Aan dit overleg neemt altijd de voorman van de schoonmaak deel, iemand van de productie, van de kwaliteitsdienst en de technische dienst. Wij sluiten meestal twee keer per jaar aan. Met het organiseren van dit overleg wordt de kwaliteit van de schoonmaak doorlopend bewaakt en waar nodig bijgesteld."

Door het COVID-19 virus is er een grote vraag naar desinfectiemiddelen. Eco2Clean beschikt over een ruime voorraad handendesinfectans en oppervlaktedesinfectiemiddelen en levert deze tegen reguliere prijzen:

Handendesinfectie

Na het zorgvuldig wassen van de handen, adviseren wij deze ook te desinfecteren. Wij kunnen weer volop dispensers leveren. Kunt u geen dispenser plaatsen? Eco2Clean kan een 5 liter verpakking Handendesinfectans inclusief doseerpompje (en eventueel canhouder) leveren. U heeft dan geen aparte dispenser nodig. 5 liter is ruim voldoende om zeker 2.500 paar handen te desinfecteren.

Oppervlaktedesinfectie

Eco2Clean heeft een alternatief voor alcoholhoudende desinfectiemiddelen ontwikkeld. Laquick, een innovatief desinfectiemiddel op basis van melkzuur en waterstofperoxide met toelating om niet na te spoelen. Dit  product is 100% ecologisch, heeft een ultrakorte inwerktijd maar langdurige werking. Laquick kan ook ethanol- en quathoudende desinfectiemiddelen vervangen.

Laquick is verkrijgbaar in verschillende toepassingen:

• Laquick wipes
  Dit zijn gebruiksklare reinigings- en desinfectiedoekjes. Voor toepassing op oppervlakken zoals snijplaten, messen, bandjes, thermometers, tiptoetsen, bedieningspanelen, telefoons, handgrepen, deurklinken, toiletkranen, toiletbrillen, keyboards, aanrechtbladen, kastgrepen, messen, tangen en andere oppervlakken waar kruisbesmetting kan optreden. De wipes worden verkocht in een emmer van 150 stuks met hersluitbare dop. Eén wipe kan 2 m2 vlak oppervlak desinfecteren. Zolang de wipe vochtig is, kunt u de wipe opnieuw gebruiken. 
• Laquick R2U
  Laquick R2U is een gebruiksklaar product; het middel niet verder verdunnen. Speciaal voor oppervlakken die u vlak voor productie of tijdens korte pauzes moet desinfecteren, zoals onderdelen en tafels of op oppervlakken die u niet kunt naspoelen met water zoals vulmonden van verpakkingsmachines. Ook te gebruiken in productie en sanitaire ruimten (bijv. ontsmetting toiletten, kranen, deurklinken, trekkoorden en wasbakken).
• Laquick Pro
  Laquick Pro is een gecombineerd reinigings- en desinfectiemiddel voor het desinfecteren van oppervlakken. Dit is een gebruiksklaar product met een ultrasnelle werking en een zeer breed werkingsspectrum tegen bacteriën, virussen, gisten en schimmels. Uitermate geschikt voor het desinfecteren van oppervlakken. Met 40 tot 50 ml. van dit product kunt u 1 m2 desinfecteren. Met 10 liter kunt u in totaal 250 m2 desinfecteren.
• Laquick 12,5%
  Geconcentreerd desinfectiemiddel  voor sproei- of dompeldesinfectie. Geschikt voor algemene desinfectie, desinfectie van oppervlakken en CIP-desinfectie. Speciaal voor oppervlakken die u vlak voor productie of tijdens korte pauzes moet desinfecteren, voor onderdelen en tafels of oppervlakken die u niet kunt naspoelen met water zoals vulmonden van verpakkingsmachines. Ook te gebruiken in de productie en sanitaire ruimten (bijv. ontsmetting toiletten, kranen, deurklinken, trekkoorden en wasbakken). 

Meer weten? Bezoek dan onze webshop of neem contact met ons op: tel. 0031 (0) 343 59 54 66 of email [email protected].

Nu het COVID-19 virus rondwaart, is er een grote vraag naar desinfectiemiddelen. Er is een tekort op de markt dus alle registers worden opengetrokken in de zoektocht naar betrouwbare middelen. Belangrijk voor u is te weten dat u een wettelijk toegelaten desinfectiemiddel inkoopt. Middelen met een toelatingsnummer zijn getest op veiligheid voor mens en milieu.

Eco2Clean beschikt sinds februari 2020 over een innovatief desinfectiemiddel op basis van melkzuur en waterstofperoxide: Laquick. Dit ecologische, 100% natuurlijke desinfectiemiddel kan zowel ethanol- als quathoudende desinfectiemiddelen vervangen en is veilig voor mens en milieu.

BIOCIDEN
Desinfectiemiddelen behoren tot de biociden. Ze worden gebruikt om organismen te bestrijden die schadelijk zijn voor de gezondheid van mens en dier, of om organismen te bestrijden die schade toebrengen aan producten. Biociden zijn chemisch of biologisch van aard. Voor alle biociden is een toelating vereist voordat ze in de handel mogen worden gebracht. De werkzame stoffen in de biocide moeten vooraf zijn goedgekeurd. Goedkeuring van de werkzame stoffen in de desinfectiemiddelen vindt plaats op Europees niveau; de daaropvolgende toelating van de biociden op de markt op nationaal niveau.

WET- EN REGELGEVING
De biocidenverordening (BPR, Verordening (EU) 528/2012) is bedoeld om de markt van desinfectiemiddelen op het niveau van de EU te harmoniseren en moet tegelijkertijd zorgen voor een hoge mate van bescherming voor mens en milieu. Dit voert de EU uit door de goedkeuring van werkzame stoffen en de toelating van biociden te vereenvoudigen, tijdschema’s in te voeren voor de beoordeling door de lidstaten, het opstellen van adviezen en het nemen van besluiten. Daarnaast bevordert de verordening dat het aantal dierproeven wordt beperkt door een gezamenlijk gebruik van gegevens verplicht te stellen en het gebruik van alternatieve testmethoden te stimuleren.
Voor de Wet Gewasbeschermingsmiddelen en Biociden zijn desinfectiemiddelen alleen die middelen die door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) zijn voorzien van een toelatingsnummer. Ook desinfectiemiddelen die een bredere toepassing hebben, bijvoorbeeld sprays en doekjes voor desinfectie van onder andere gereedschappen en werkoppervlakken, vallen onder deze wet.

ALCOHOLHOUDENDE DESINFECTIEMIDDELEN
Alcoholhoudende desinfectiemiddelen bestaan merendeels uit ethanol en isopropylalcohol. Ethanol wordt beschouwd als kanker-verwekkend en reproductietoxisch. De Gezondheidsraad stelde op basis van wetenschappelijk onderzoek vast dat bij langdurige blootstelling aan ethanol op de werkplek via inademing en/of huidblootstelling een extra gezondheidsrisico optreedt. Er bestaat geen veilige concentratie waarbij extra risico is uitgesloten (genotoxisch mechanisme). Desinfectiemiddelen op basis van ethanol worden, door het ontbreken van een alternatief, nu nog gedoogd. Ze hebben een wettelijke goedkeuring, maar gebruik is alleen toegestaan op voorwaarde dat de arbeidsomstandigheden zijn aangepast. Bovendien is ieder bedrijf verplicht te onderzoeken of vervanging van ethanol mogelijk is door een minder schadelijk alternatief. Is er geen vervangende stof beschikbaar, dan zijn aanvullende verplichtingen van toepassing, geformuleerd in het arbeidsomstandighedenbesluit voor CMR stoffen.

QUATHOUDENDE DESINFECTIEMIDDELEN
Met name op verse groenten, maar soms ook op andere voedingsmiddelen worden regelmatig restanten aan quaternaire ammonium-verbindingen aangetroffen. Ook bij deze groep desinfectiemiddelen worden steeds meer kritische kanttekeningen geplaatst.
Duitse supermarktketens legden de laatste jaren al een sterke restrictie op het gebruik ervan. Quaternaire ammoniumverbindingen (kortweg quats) en amfoteren behoren tot de groep desinfectiemiddelen die op basis van oppervlakte-actieve werkstoffen (zeepachtige stoffen) een afdodende werking hebben op micro-organismen. Voordeel van deze desinfectiemiddelen is dat ze op zeer veel verschillende oppervlakken
(rvs, aluminium, kunststof, maar ook geverfde oppervlakken) veilig te gebruiken zijn en weinig gevoelig zijn voor vervuiling. De werking van het merendeel van de desinfectiemiddelen neemt namelijk af bij aanwezigheid van (rest)vervuiling. Als er residuen op of in een voedingsmiddel achterblijven, zijn deze zelfs bij zeer lage concentraties lange tijd aantoonbaar. Quats blijven ook langdurig actief in afvalwater en milieu. Onder druk van de Duitse retail worden Nederlandse bedrijven gedwongen alternatieven te gebruiken voor in Nederland toegelaten desinfectiemiddelen op basis van quats.

INNOVATIEF DESINFECTIEMIDDEL
De Laquick Pro variant is in de meeste gevallen een goed alternatief voor quathoudende desinfectiemiddelen. Als vervanging voor ethanolhoudende desinfectiemiddelen zijn er het geconcentreerde desinfectiemiddel Laquick (12,5%), Laquick R2U en Laquick wipes. Het middel heeft een zeer breed werkingsspectrum tegen bacteriën, virussen, gisten en schimmels en een ultrasnelle inwerktijd (1 tot max.
2 minuten). Het vervalt na een langdurige werking in water en kooldioxide en heeft een toelating om niet na te spoelen. Dit nieuwe middel zorgt ervoor dat uw medewerkers veilig kunnen werken, uw producten en afvalwater vrij zijn van quatresiduen en uw schoonmaakuren en waterverbruik verminderen.

Bron:
Inspectierapport Inspectie SZW d.d. februari 2019
'Ethanol - Welke wettelijke verplichtingen zijn van toepassing?

Aardappelverwerker Schaap Holland vormt samen met schoonmaakbedrijf Concreet Hygiëne en reinigingsmiddelenleverancier/ kennispartner Eco2Clean een driemanschap. In deze samenwerking wordt kennis en knowhow gedeeld en is er over en weer transparantie. Het resultaat? Een goede borging én verdergaande optimalisatie van de hygiëne

Harm Mansveld, teamleider Kwaliteitsdienst van Schaap Holland vertelt: “We wilden een optimalisatieslag maken in onze schoonmaak en hygiëne, dus schreven we een tender uit. Het vorige schoonmaakbedrijf had veel beloftes gedaan die in de praktijk niet werden nagekomen. We hebben daarom intensief vooronderzoek gedaan: onder andere via een leveranciersonderzoek, bezoeken op schoonmaaklocaties en diverse gesprekken. Daardoor raakten we meer en meer onder de indruk van de transparante werkwijze van Concreet. Dit bedrijf werkt al langere tijd samen met Eco2Clean en wees ons op hun kennis en praktische benadering van hygiëne en schoonmaak.”

Hoog hygiëneniveau
Mansveld legt uit met welke voedselveiligheidsrisico’s een aardappelverwerkend bedrijf te maken heeft. “De aardappel bestaat voor 16% uit zetmeel; een uitstekende voedingsbodem voor veel micro-organismen. Na ons snijproces komt er zetmeel los van de aardappel dat zich door de dag heen kan ophopen op diverse plekken in onze pompsystemen. Als dit niet goed en met de juiste reinigingsmiddelen wordt gereinigd, ontstaan er plekken waar groei van micro-organismen mogelijk is. Hygiëne is dan ook uitermate belangrijk binnen ons bedrijf. We beginnen en eindigen de dag ermee. Jaarlijks stellen we een streefcijfer vast voor het gewenste hygiëneniveau. Ons doel is om ieder jaar een nog beter gemiddeld cijfer te halen. Om dit te monitoren vullen we dagelijks een scorelijst in en controleren deze. Ook loopt één van onze kwaliteitsmedewerkers iedere morgen, voorafgaand aan de opstart van de productie, een hygiëneronde door de fabriek. De controle van het machinepark wordt uitgevoerd door de operators. Punten die beter kunnen, melden we direct via een groepsapp aan de schoonmaakmedewerkers van Concreet, zodat herhaling vanaf de volgende schoonmaakronde wordt voorkomen.”

Leo Visscher, sales manager/hygiëne-expert van Eco2Clean vult aan: “Deze benadering van hygiëne vraagt openheid van zowel het productie- als het schoonmaakbedrijf. Het doel is de hygiëne te borgen en te optimaliseren door kennis en knowhow te delen. Het één kan niet zonder het ander. Als kennisexpert op het gebied van hygiëne vervullen wij daarbij een verbindende rol tussen beide partijen.” Mansveld bevestigt: “Door de samenwerking met Eco2Clean is Concreet altijd op de hoogte van het juiste gebruik van de chemie en is ook altijd de juiste hoeveelheid beschikbaar. Daarbij wordt steeds een goede onderbouwing gegeven waarom we bepaalde stappen kunnen nemen en op welk moment. Hierdoor kan Concreet zich geheel focussen op de schoonmaak.”

Communicatie
Appie Mourabit, directeur van Concreet benadrukt ook het belang van de onderlinge communicatie. “Je bent van elkaar afhankelijk. De groepsapp is voor ons een ideale vorm om dagelijkse zaken snel over en weer af te stemmen met productie, technische dienst en kwaliteitsdienst. Vaak wordt ook een foto meegestuurd, wat erg verhelderend werkt. Indien noodzakelijk, wordt Eco2Clean gevraagd mee te denken.

Wanneer we tijdens de schoonmaak tegen situaties aanlopen die heel urgent zijn, dan melden we die telefonisch aan bijvoorbeeld de TD. Is iets minder urgent, dan wordt dat geplaatst in de groepsapp. De kwaliteitsdienst kan dan zelf nog de mate van urgentie beoordelen. Ook worden wij via deze groepsapp geïnformeerd wanneer de productie uitloopt en wij dus later moeten starten met onze schoonmaakwerkzaamheden.”

Minder middel, water en tijd
Leo Visscher noemt nog een ander resultaat van de intensieve samenwerking: “Schaap Holland wilde het verbruik van chemie terugdringen. In gezamenlijk overleg hebben wij de CIP-reiniging geanalyseerd. Het chemieverbruik is nu met 40% verminderd. We hebben gezocht naar een uitgebalanceerde methode, door het inzetten van het juiste middel en de wijze van toepassen. Door deze goede balans is het niet nodig om nog een extra desinfectiestap uit te voeren. Dat scheelt desinfectiemiddel, maar ook water en tijd. Tijdens de uitvoering zijn we voortdurend met elkaar in gesprek. Zo’n project kan alleen maar slagen wanneer productie, schoonmaak en wij als kennispartner nauw met elkaar samenwerken.”

In de voedingsindustrie is er altijd kans op een Listeriabesmetting. Maar met een dagelijkse constante productiediscipline, goede reiniging en desinfectie, visuele inspectie na schoonmaak en voortdurende monitoring kan de besmettingsdruk aanzienlijk verminderen.

Regelmatig worden er recalls uitgevoerd vanwege aangetroffen Listeriabesmettingen in voedingsproducten. Lysteria Monocytogenes is een grampositieve, niet sporevormende bacterie die veel voorkomt op rauwe groenten, in ongepasteuriseerde melk, rauwe en gekookte gevogelte, op gefermenteerde vleeswaren en in rauwe en gerookte vis. Eén tot tien procent van de mensen is drager van Listeria. Er is dus een voortdurende druk van besmetting door Listeria vanuit de grondstoffen en andere bronnen in de productieomgeving.

Lysteria Monocytogenes veroorzaakt de ziekte Listeriose, die vooral bij zwangeren en mensen met een verzwakte afweer tot sterfte kan leiden. Ook gezonde mensen kunnen aan de besmetting sterven. In tegenstelling tot andere ziekteverwekkers, groeit deze bacterie bij lagere temperaturen. Listeria vestigt zich, mede daardoor, gemakkelijk in de productieomgeving van levensmiddelen. De bacterie wordt vaak aangetroffen op moeilijk te reinigen oppervlakken. Twee besmettingsbronnen worden zwaar onderschat. Een onvoldoende constante kwaliteit van de schoonmaak en het ontbreken van discipline bij productiemedewerkers en de technische dienst. Oud vuil vormt een zeer groot risico. Denk aan het achterblijven van productresten in machines of op de vloer door een matige of slechte reiniging in combinatie met foutieve constructies van machines en apparatuur.

Bronnen van (her)besmetting
De risico’s op een Listeriabesmetting zijn overal te vinden. Vloerdelen die langdurig vochtig blijven, zijn een paradijs voor Listeria. Dikwijls worden onderdelen juist op de vloer schoongemaakt, wat herbesmetting veroorzaakt. Ook resten verontreiniging die tijdens het schoonmaken op de vloer zijn blijven liggen, en bij het spoelen weer van de vloer opspatten, leiden tot herbesmetting. 
Kruisbesmettingen worden veroorzaakt door transportmiddelen (men name wielen van steekwagens en stapelaars) die in verschillende gebieden binnen de productie gebruikt worden, of door mensen die verschillende productiegebieden betreden. Ook het in gebruik nemen van productieapparatuur die in opslag heeft gestaan vormt een risico als deze niet eerst grondig gedesinfecteerd wordt.
De gevolgen van weinig discipline bij de technische dienst worden vaak onderschat. Besmet of niet gereinigd gereedschap, het loshalen van onderdelen die normaal gesproken vrijwel niet bereikbaar zijn en het menselijke contact met de installatiedelen; ze vormen veelvoorkomende bronnen van besmetting.

Monitoringprogramma
Om een Listeria-besmetting te voorkomen, stelt Eco2Clean samen met de klant en de schoonmaakploeg een beheersplan op. Dit plan bestaat uit de opzet van een klantspecifiek monitoringprogramma, het geven van een gerichte training aan de schoonmaakmedewerkers en het managen van de schoonmaak. Daarbij maakt Eco2Clean gebruik van de zelf ontwikkelde softwaretool HIMS, Dankzij deze samenhangende aanpak kan de aanwezigheid van Listeria vroegtijdig gesignaleerd worden. Een algehele Listeriabesmetting en mogelijke recall kan zo worden voorkomen. 

Voor aanvang van de productie en periodiek ook in het weekend of tijdens andere stilstandperiodes, moet grondig geïnspecteerd worden of de gebruikte apparatuur visueel schoon is. Eventuele afwijkingen moeten zodanig geregistreerd worden dat structurele analyse van deze zwakke plekken mogelijk is. Ook is het van belang de risicoplaatsen vast te stellen en een wekelijks (dus niet eens per maand) bacteriologisch onderzoek op te starten, aangevuld met eens per 3 tot 6 maanden een intensieve hygiëne-inspectie.

Het onderzoek op Listeria doet een bedrijf idealiter niet zelf. Beter is dit te laten uitvoeren door een gespecialiseerd laboratorium. Het vaststellen van deze besmetting is lastig. Bij een besmetting moeten deelmonsters van verzamelmonsters apart onderzocht worden. Daarbij is onderzoek in het gereed product complex, omdat besmettingen zich niet gelijkelijk verdelen over de gehele charge, maar vaak in sterke mate in kleine delen van de partij voorkomen. Bij constatering van een Listeriabesmetting moeten er echt wekelijks microbiologisch controles plaatsvinden.

Middelen
Effectieve middelen voor het bestrijden van Listeria zijn desinfectiemiddelen op basis van perazijnzuur of andere peroxyzuren. Eco2Clean heeft hiervoor verschillende toegelaten middelen, zoals FoodClean DES 40 voor gesloten systemen en watersystemen, en FoodClean DES 41 voor oppervlakken van apparatuur en wanden/vloeren. Daarnaast beschikt het bedrijf over een nieuwe reeks desinfectiemiddelen op basis van organische zuren en peroxyden met een toelating om niet na te spoelen.

Biofilms door Listeria
Bij een Listeria-besmetting is de kans op het ontstaan van biofilms aanzienlijk. Als bijvoorbeeld Pseudomonasbacteriën (veelvoorkomend in drinkwater) door een kwalitatief minder goede schoonmaak achterblijven, kunnen ze een biofilm vormen. Daarin kan zich ook Listeria schuilhouden. Traditionele reinigings- en desinfectiemiddelen zijn vaak niet in staat de structuur van een biofilm kapot te maken en te verwijderen. Eco2Clean beschikt over enzymatische reinigers die biofilms kan behandelen en defi­nitief verwijderen. Om te voorkomen dat een nieuwe biofilm ontstaat, moet de dagelijkse reiniging iets worden aangepast. De biofilm-reiniging moet op periodieke basis worden herhaald. 

Samenwerking is het sleutelwoord voor het borgen en optimaliseren van hygiëne. "Schoonmaak is een integraal onderdeel van het bedrijfsproces. Wanneer een bedrijf daar eenmaal van overtuigd is, is een goede samenwerking tussen de productie, TD en schoonmaak mogelijk. Blijvende aandacht van het bedrijfsmanagement en het bewaken van de vastgestelde structuur zijn daarbij cruciaal”, zegt Gert Visscher, directeur/eigenaar van Eco2Clean.

In de praktijk ziet hij veel bedrijven worstelen met de schoonmaak door het ontbreken van kennis, tijd en structuur. “De schoonmaak krijgt de opdracht haar werkzaamheden in een zo kort mogelijk tijdsbestek uit te voeren. Op een nieuwe locatie komt er vanuit de productielocatie weinig of geen overdracht hoe de schoonmaak uit te voeren. Een vrijwel onmogelijke opdracht én vicieuze cirkel. We voelden ons af en toe een roepende in de woestijn, maar er zijn meer en meer productiebedrijven die afscheid nemen van deze korte termijn politiek”, constateert hij. “Met overtuigend bewijs: doorlopend goede bacteriologische resultaten en rust in de tent. Spijtig is dat een bedrijf soms pas door een recall wordt wakker geschud.”

Praktisch en nuchter

Het beheersen van de voedselveiligheidsrisico’s met tegelijkertijd een verlaging van de schoonmaakkosten lijkt niet realistisch, maar is wel degelijk mogelijk, stelt Gert. Bij het bespreken hoe een bedrijf de borging van de hygiëne kan organiseren, hanteert Eco2Clean een praktische, nuchtere aanpak. “We leggen eerst een aantal vragen voor. Hoe schoon een object of onderdeel moet zijn, is afhankelijk van het soort product waarmee wordt gewerkt. Gaat het om producten die gevoelig zijn voor besmettingen? Hebben micro-organismen in de ruimte waar de producten zich bevinden weinig of geen kans tot uitgroei? Ook is de besmettingsgraad van het product zelf van belang. Hoe ziet de verdere keten eruit? Zijn er vanaf de productielocatie tot aan de consument nog stappen waarbij een eventuele besmetting weer ongedaan gemaakt wordt? Het beheersen en optimaliseren van hygiëne- en schoonmaakprocessen in de food is onze kracht. ”Onze uitdaging is een goede balans te vinden tussen risico’s en kosten. We vragen onze klanten te kijken naar de schoonmaak in zijn totaliteit en gaan met hen in gesprek zodat zij bewuste keuzes kunnen maken.”

Online registratiesysteem

Het doel is te komen tot een optimale hygiëne door kennis en knowhow te delen met de producent en het schoonmaakbedrijf. Gert: “Het één kan niet zonder het ander. Als kennisexpert op het gebied van hygiëne hebben wij een verbindende rol tussen de producent en het schoonmaakbedrijf. Het online registratiesysteem HIMS hebben wij voor dat doel ontwikkeld, maar levert alleen meerwaarde op in combinatie met een duidelijke communicatie- en overlegstructuur”, waarschuwt hij. “Als de productie, schoonmaak en technische dienst voortdurend met elkaar in gesprek zijn, worden actuele knelpunten vlot vastgesteld en verholpen. In een periodiek overleg worden de frequente analyses besproken en afspraken gemaakt over door te voeren verbeteringen. Deze werkwijze voorkomt veel miscommunicatie en ruis. Onze HIMS-app, die op de werkvloer wordt gebruikt, maakt deze communicatie nog eenvoudiger en sneller.”

Sleutelwoord is samenwerking

De hygiëne-inspecties die de hygiënespecialisten van Eco2Clean regelmatig bij hun klanten uitvoeren, geven ook inzicht in de mate van samenwerking tussen alle partijen. Het inspectieverslag wordt in een breed overleg besproken. In dit overleg zijn alle betrokken partijen aanwezig: het bedrijfsmanagement, productiemanagement, kwaliteitsdienst, TD, schoonmaakbedrijf of eigen schoonmaakmedewerkers en Eco2Clean. Visscher benadrukt: “Ons hygiëne-inspectieverslag is niet bedoeld om één van de partijen mee om de oren te slaan. Samenwerking is het sleutelwoord. Door dit verslag in breder verband te bespreken, hopen we iedereen te overtuigen van het belang van samenwerken.”

Vanuit het bedrijfsmanagement is er vaak nog onvoldoende aandacht voor hygiëne en schoonmaak. "De oorzaak van onvoldoende hygiëne is in de basis een managementprobleem", stelt Gert Visscher, directeur/eigenaar van Eco2Clean. Hij adviseert het management regelmatig om tijdens de uitvoering van de schoonmaak een ronde te doen. Dan gaat er een wereld voor hen open. 

“We kunnen het niet vaak genoeg zeggen. Het verbeteren van de schoonmaak en daarmee de kwaliteit van de hygiëne is niet alleen de verantwoordelijkheid van de schoonmaakploeg, maar ook van de productiemedewerkers, de medewerkers van de kwaliteitsdienst en de technische dienst”, zegt Visscher van Eco2Clean, dat bedrijven de reinigings-en desinfectiemiddelen levert en adviseert en ondersteunt bij hun hygiëne- en schoonmaakvraagstukken. Visscher noemt enkele voorbeelden uit de praktijk: “Om ervoor te zorgen dat een schoonmaakploeg goed zijn werk kan doen, moet de technische dienst bij meldingen van slecht of niet functionerende apparatuur dit vlot verhelpen. De productie moet ervoor zorgdragen dat de productieruimtes geen verpakkingen of andere materialen meer bevatten die de schoonmaak kunnen hinderen en zorgen dat de apparatuur waar nodig is gedemonteerd en de grootse vervuiling reeds is weggenomen. Zo krijgt de schoonmaakploeg de kans om effectief te kunnen werken. Wanneer het management zelf onvoldoende beeld bij de onderlinge samenhang van deze afdelingen heeft, hoe kan zij haar medewerkers hier dan op aansturen?”

Papieren waarheid
Visscher constateert verder dat de uitkomsten van audits van de NVWA en van externe auditoren vaak geen echt goede indicatie zijn van de mate van hygiëne. “Deze audits vinden vaak overdag plaats, tussen negen en vijf uur. Maar je krijgt pas inzicht in het werkelijke hygiëneniveau, als er geen productie draait en er geen schoonmaakploeg meer bezig is. Daarom plannen wij de audits die wij voor onze klanten uitvoeren vaak ’s avonds of in het weekend in. Het management moet er dus voor waken dat zij niet alleen afgaat op de rapportages die zij onder ogen krijgt. Wij adviseren hen om ook af en toe de productie in te lopen op tijdstippen dat er niet geproduceerd of schoongemaakt wordt. Onder die omstandigheden kunnen zij de kwaliteit van de schoonmaak goed beoordelen.”

Rondgang
Ook een rondgang op het moment dat er juist wél wordt schoongemaakt heeft veel toegevoegde waarde. “Wanneer ons om schoonmaakadvies wordt gevraagd, zijn onze hygiëneadviseurs ’s avonds of ’s nachts bij de schoonmaak aanwezig. Een manager die de moeite neemt op dat tijdstip een ronde te maken, is een zeldzaamheid.” Een gemiste kans, zo stelt Visscher, “want zo’n rondgang levert een schat aan informatie op. Op de werkvloer wordt duidelijk of vastgestelde werkwijzes en methodes praktisch uitvoerbaar zijn. De schoonmakers weten wat ze doen en kunnen vaak goede oplossingen aandragen voor knelpunten die er altijd wel zijn. De manager kan zich meer voorstellen bij de problematiek waar de schoonmaak tegenaan loopt. Een win-win situatie.” 

Overlegstructuur
Op het moment dat het management hier wel voor openstaat, levert dat een enorme meerwaarde op, blijkt uit de praktijk. “Doordat de productie, schoonmaak en technische dienst voortdurend met elkaar in gesprek zijn, worden actueleknelpunten vlot vastgesteld. Met een directe communicatie tussen allebetrokkenpartijen worden deze punten snelverholpen.Een andere voorwaarde is dat bij een schoonmaakoverleg steeds alle verantwoordelijkenbinnenproductie,schoonmaak,kwaliteitsdiensten technischedienst aanwezig zijn. In dit periodieke overleg worden defrequenteanalyses besprokenenafsprakengemaaktover doortevoerenverbeteringen. Miscommunicatie en ruis worden op deze manier voorkomen.”

Wisselwerking
“Onze overtuiging dat schoonmaak een niet op zichzelf staande activiteit is, heeft ons doen besluiten een vergaande samenwerking met schoonmaakbedrijven aan te gaan”, voegt Visscher toe. “Een belangrijke voorwaarde daarbij is dat er een wisselwerking ontstaat tussen de productielocatie, het schoonmaakbedrijf en Eco2Clean. Bij de opstart van een nieuwe locatie met onze middelen, zijn onze sales en schoonmaakbegeleiders altijd een paar nachten bij de schoonmaak aanwezig. Op de werkvloer moet het gebeuren; het is goed om daar bij te zijn. Eventuele opstartproblemen worden dan direct getackeld en in een overleg weten we waarover we praten. In deze samenwerkingsvorm zijn we voortdurend in gesprek over de meest efficiënte invulling van de schoonmaak, waarbij ons gemeenschappelijk doel is dat de kosten en kwaliteit van schoonmaak in balans zijn en de hygiëne wordt gewaarborgd.”

Kent u dat? De productietijd zit erop voor vandaag, het productiepersoneel inclusief het bedrijfsmanagement verlaat het pand en de schoonmaakploeg gaat aan de slag. Wat er vervolgens in de productieruimte gebeurt, waar de schoonmaakmedewerkers tegenaan lopen, wat er beter kan, daarop heeft u als management weinig of geen zicht. De nieuwe HIMS-app, die dit voorjaar beschikbaar komt, maakt het managen van de schoonmaak binnen een bedrijf nog beter beheersbaar. Deze app heeft als voordeel dat het management niet ter plaatse bij de schoonmaak aanwezig hoeft te zijn, maar het wél op ieder gewenst moment op afstand kan volgen.

Domotica voor productiebedrijf
Enkele jaren geleden ontwikkelde en introduceerde Eco2Clean voor haar klanten het Hygiene Information Management System (HIMS), een software tool dat op een gestructureerde, efficiënte en daarmee kostenbesparende wijze alle schoonmaakactiviteiten en de daaraan verbonden kwaliteitseisen en kostenpatronen met elkaar in verband brengt. Van daaruit is vervolgens de appversie van HIMS ontwikkeld. Daarmee kan à la minute worden gezien wat er niet goed gaat in de fabriek.

Medewerkers van productie en schoonmaak die elkaar bijna niet treffen maar wel nodig hebben, kunnen met deze app nog eenvoudiger en sneller met elkaar communiceren. Een inspectie wordt met de mobiele telefoon in de hand vlot uitgevoerd. Resultaten van de vorige inspectie, openstaande aandachtspunten, het moment van volgende inspectie, zijn voorbeelden van beschikbare informatie. Het schoonmaakpersoneel kan foto’s maken van situaties, deze vastleggen en direct delen. In de ochtend controleert de productie de kwaliteit van de schoonmaak, maakt zo nodig foto’s en plaatst deze in dezelfde app. Het bedrijfsmanagement kan dit alles via deze app doorlopend volgen, als een vorm van domotica, maar dan voor een productiebedrijf.

Productie en schoonmaak
De voedingsindustrie heeft een hoog afbreukrisico als het om hygiëne gaat. De schoonmaak is een belangrijk onderdeel van het bedrijf en de bedrijfsvoering. Dat schoonmaken onlosmakelijk is verbonden met de productie binnen het bedrijf, wordt inmiddels meer erkend. Bedrijven die weten dat de hygiëne niet optimaal is maar niet direct de oplossing zien, vragen Eco2Clean om mee te kijken. De aandacht voor productie en schoonmaak moet van eenzelfde niveau zijn. Heel vaak is het niet-managen van de schoonmaak door de klant het probleem. Om dat te veranderen, moet de klant eerst voor zichzelf vast te stellen hoe alle bedrijfsactiviteiten in de praktijk verlopen. Een simpel voorbeeld met grote gevolgen: de afspraak met de productie is dat de fabriek voor de schoonmaak veegschoon wordt opgeleverd. Maar in de praktijk blijkt dat de schoonmaakmedewerkers dagelijks nog een uur kwijt zijn aan het opruimen van bijvoorbeeld vleesresten en verpakkingsmateriaal, die de productie heeft achtergelaten. Dit betekent dat er een uur minder aan de schoonmaakwerkzaamheden kan worden besteed, wat consequenties kan hebben voor het uiteindelijke hygiëneniveau.

Organiseren schoonmaak
Eco2Clean adviseert bedrijven de schoonmaak zoveel mogelijk in eigen beheer uit te voeren, want eigen schoonmaakmedewerkers zijn directer aan te sturen. Wie aan de slag gaat met het, al dan niet opnieuw, zelf organiseren van de schoonmaak, doorloopt met Eco2Clean drie stappen. Er moet antwoord worden gegeven op een aantal vragen: zijn alle randvoorwaarden aanwezig om goed te kunnen schoonmaken? Zijn de schoonmaakwerkzaamheden in het schoonmaakplan volledig en duidelijk omschreven? In de praktijk wordt gekeken of de werkzaamheden in de goede volgorde en efficiënt worden uitgevoerd. Knelpunten worden dan geregistreerd en besproken. Wanneer de basis van de schoonmaak staat, worden vervolgens verbeterpunten doorgevoerd en nauwgezet door Eco2Clean gevolgd. Na ongeveer een jaar wordt de schoonmaak op basis van alle opgedane ervaringen geoptimaliseerd. Met als eindresultaat een goede balans tussen de kwaliteit en kosten van de schoonmaak.

Linken data
Alle gegevens die verzameld zijn, worden opgeslagen in de software tool HIMS: wat er schoongemaakt moet worden, hoe dit moet gebeuren en wat het resultaat is van die actie. Ook het visuele en microbiologische resultaat van de schoonmaak, taken, personen, de te reinigen machines en het waterverbruik worden vastgelegd. De data die in deze software tool wordt verzameld, kunnen op eenvoudige wijze aan elkaar gelinkt worden waardoor er verbanden kunnen worden gelegd. Een voorbeeld: een machine vertoont altijd een microbiologische afwijking, ongeacht wie deze reinigt. Dan mag er geconcludeerd worden dat de machine door het ontwerp niet optimaal gereinigd kan worden. Hoe meer data er wordt verzameld, des te beter er gestuurd kan worden. Op tijdsbesteding, medewerkers, machines, reinigingsmiddelen en waterverbruik. Met de HIMS-app kan het management dit alles vervolgens op afstand realtime volgen.

Andere benadering schoonmaak
Deze tijd vraagt een andere benadering van de schoonmaak. Vroeger was de schoonmaak een soort black box voor iedereen. De schoonmaakploeg ging aan de slag waarbij je maar hoopte op een goede uitvoering. De eisen vanuit de overheid ten aanzien van voedselveiligheid zijn behoorlijk aangescherpt. Ook de retail vraagt meer en meer inzage in de organisatie van de hygiëne binnen de voor hun producerende bedrijven. Doordat de organisatie en uitkomsten van de schoonmaak op ieder moment volledig inzichtelijk zijn, wordt ook een audit anders beleefd. Gemaakte keuzes op het gebied van hygiëne kunnen goed worden onderbouwd. Een auditor kan uitkomsten daardoor beter plaatsen. Daardoor is niet de auditor maar het bedrijf leidend. 

Met een goede monitoring houd je het niveau hoog.

Eco2Clean merkt dat overheid en retailers van voedingsmiddelenbedrijven eisen dat zij altijd actief zijn op auditniveau. Ook consumenten kijken steeds kritischer naar voedingsmiddelen en schandalen krijgen veel aandacht in de media. Het borgen van een constant hygiëneniveau is dan ook een must.

Oplevering
De schoonmaak verbeteren en daarmee de kwaliteit van de hygiëne is niet alleen de verantwoordelijkheid van de schoonmaakploeg, maar ook van de productiemedewerkers, de medewerkers van de kwaliteitsdienst en de technische dienst. Zij hebben vaak te weinig aandacht voor de oplevering aan de schoonmakers. Om ervoor te zorgen dat een schoonmaakploeg goed zijn werk kan doen, moeten zij machines en apparatuur demonteren, de grootste vervuiling verwijderen en ervoor zorgen dat de productieruimtes geen verpakkingen of andere materialen meer bevatten die de schoonmaak kunnen hinderen. Zo krijgt de schoonmaakploeg de kans om effectief te werken.

Kwaliteit monitoren
Tot slot is het de uitdaging om de hygiëne op een hoog niveau te houden. Beheersing van de kwaliteit is alleen mogelijk door de hygiëne en schoonmaakwerkzaamheden dagelijks te monitoren. Daarvoor zetten wij bij onze klanten de softwaretool HIMS in. Hierin worden alle schoonmaakactiviteiten, de te reinigen locaties en apparatuur, de tijdsbesteding, bacteriologische resultaten en oplevering door de verschillende afdelingen geregistreerd.

HIMS
HIMS maakt analyses van de verzamelde gegevens, waardoor de trends en verbetermogelijkheden zichtbaar worden. Zo krijgt het management dagelijks inzicht in de kwaliteit van de hygiëne en kan het tijdig ingrijpen of bijsturen als dat nodig is. Door de druk vanuit de retail ligt de focus van veel voedingsmiddelenbedrijven op de productie. Toch zien we in de praktijk dat fabrikanten in toenemende mate de noodzaak van goede hygiëne en schoonmaak inzien. Ze hebben alleen moeite om het niveau hoog te houden.

Managementprobleem
Volgens Eco2Clean is de oorzaak van onvoldoende hygiëne in de basis een managementprobleem. Het bedrijfsmanagement heeft vaak onvoldoende aandacht voor hygiëne en schoonmaak. Bovendien weten bedrijven vaak niet goed hoe zij de hygiëne en de schoonmaak moeten organiseren. De structuur ontbreekt. Wij gaan het gesprek aan met onze klanten en stellen samen vast welke mate van hygiëne gewenst is. Dit moet namelijk passen bij het productieproces en de manier waarop een product verwerkt wordt.
Eco2Clean constateert bovendien dat de audits van de NVWA en externe auditors vaak geen goed beeld geven van de mate van hygiëne. Deze audits zijn vaak tussen 9 en 5. Maar je krijgt pas een goed beeld van het hygiëneniveau als er geen productie draait en er geen schoonmaakploeg meer bezig is. Daarom vinden onze audits vaak ’s avonds of in het weekend plaats. Onvoldoende hygiëne is een managementprobleem.

Dit jaar treedt de ILT handhavend op als de kwaliteit van de ADR veiligheidsadviseur en het jaarverslag van ondernemingen die gevaarlijke stoffen in opslag hebben, tekort schiet. De controles van de ILT zijn erop gericht om na te gaan of de veiligheidsadviseur zijn taken voldoende heeft ingevuld en de naleving van de voorschriften voldoende heeft gecontroleerd. Als blijkt dat aan één of meerdere controle-aspecten niet wordt voldaan, zal de ILT bestuursrechtelijk handhaven. De inspectie kan uiteindelijk besluiten om een dwangsom op te leggen, die kan oplopen tot € 5.000,--. Heeft u een veiligheidsadviseur binnen uw bedrijf aangesteld? 

Aanleiding voor de verscherpte controles is dat de ILT in de praktijk heeft ervaren dat de kwaliteit van de veiligheidsadviseur en het jaarverslag dikwijls tekortschiet. Daarom is in 2014 de Beleidsregel veiligheidsadviseur opgesteld. Hiermee krijgt de inspectie meer mogelijkheden om goed te kunnen handhaven. Als blijkt dat aan één of meerdere controleaspecten niet wordt voldaan, zal de ILT bestuursrechtelijk handhaven.

• Indien een onderneming géén veiligheidsadviseur heeft benoemd: € 5.000.
• Indien de veiligheidsadviseur niet kan aantonen dat hij zijn taken heeft uitgevoerd en/of niet kan aantonen dat hij heeft gecontroleerd op de praktijken en procedures met betrekking tot de activiteiten van de onderneming: € 2.500.
• Indien géén jaarverslag is opgesteld over de activiteiten van de onderneming: € 2.500.
• Indien het jaarverslag niet ingaat op de genoemde activiteiten van de onderneming: € 1.000.

De veiligheidsadviseur heeft de volgende taken: nagaan of de voorschriften worden nageleefd, de onderneming van advies dienen bij werkzaamheden, het opstellen van een jaarverslag voor de bedrijfsleiding en in het geval van een ongeval hierover schriftelijk rapporteren aan de bedrijfsleiding. De veiligheidsadviseur moet in het bezit zijn van het certificaat Veiligheidsadviseur vervoer gevaarlijke stoffen. Hiervoor moet een examen worden afgelegd. Het certificaat is vijf jaar geldig. Voor verlenging moet opnieuw examen worden afgelegd. U hoeft niet zelf een veiligheidsadviseur in dienst te hebben. U kunt ook een ervaren veiligheidsadviseur inhuren die deze taken van u overneemt of die zorgt voor de begeleiding en ondersteuning van de medewerker die binnen uw bedrijf als veiligheidsadviseur is aangesteld.

Het aantal meldingen van Listeria in het Europese waarschuwingssysteem RASFF was vorig jaar opnieuw hoog. In 2015 waren er 19 meldingen van producten met de gevaarlijke bacterie Listeria monocytogenes die op de Nederlandse voedingsmiddelenmarkt zijn terechtgekomen. Dat is er één minder dan in 2014.

Twee keer is Listeria gedetecteerd in enoki-paddenstoelen uit Zuid-Korea – in 2014 gebeurde dat ook al drie keer. Ook in vleesspiesjes uit Nederland, maar verpakt in Duitsland, werd het pathogeen aangetroffen, net als in Franse worstjes en spiesjes met varkensvlees uit Roemenië en spiesjes met pluimveevlees uit hetzelfde land. In één Listeria-geval ging het om de combinatie van kaas met bacon afkomstig uit Spanje.

Zuivel
Zuivelproducten zijn berucht voor het risico op Listeria. Maar liefst acht grensoverschrijdende incidenten waren er met (rauwmelkse) kaas uit Frankrijk, gemaakt van koe- en schapenmelk. De overige Listeria-besmettingen hadden betrekking op inktvissalade uit de VS en sesampasta uit Turkije.
Gerookte vis is eveneens een bekende bron van Listeria-infecties. In 2014 waren er vijf meldingen over Listeria in gerookte zalm of forel die op de Nederlandse markt waren terechtgekomen. Opvallend is dan ook dat in 2015 helemaal niet gewaarschuwd werd over Listeria in gerookte vis.

Salmonella
Het aantal meldingen over Salmonella dat ook betrekking had op de Nederlandse markt steeg van 35 in 2014 naar 42 in 2015. Categorieën waarin de bacterie veel werd aangetroffen zijn: pluimveevlees (zestien keer), vlees en vleesproducten anders dan pluimveevlees (acht keer) en kruiden en specerijen (acht keer). In maar liefst vier van de gevallen werd ook Listeria aangetroffen. Het totale aantal waarschuwingen over onveilige producten die ook in Nederland werden gedistribueerd nam flink af van 237 in 2014 naar 207 in 2015. Bron EVMI.

Het aantal gevallen van Listeriose, de ziekte als gevolg van infectie met Listeria monocytogenes, blijft in Europa toenemen. Het aantal gerapporteerde ziektegevallen lag in 2014 16 procent hoger dan in 2013. Dat melden voedselagentschap EFSA en het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC). Net als Listeriose neemt ook het aantal meldingen van Campylobacteriose, veroorzaakt door de Campylobacter-bacterie, al sinds 2008 toe. Bron: EVMI. Lees meer.

Het wassen van kratten, fusten en andere vormen van emballage is altijd een aanzienlijke kostenpost binnen voedingsmiddelenbedrijven. De kwalitatieve aspecten van wasprocessen vragen veel aandacht. Door de focus op productie en een veelheid aan andere projecten worden deze processen vaak niet of nauwelijks gemonitord. Eco2Clean heeft daarom de online tool ObServer ontwikkeld, waarmee u de kwaliteit en kosten van uw wasproces op eenvoudige wijze kunt bewaken, analyseren en optimaliseren.

Actueel inzicht en traceerbaarheid
ObServer geeft u op ieder moment actueel inzicht in het functioneren van de machine. Tegelijkertijd legt het systeem de gemeten waarden van de door u gewenste parameters, zoals waterverbruik, temperatuur, aantal gereinigde kratten en chemie vast in een database waarna een analyse snel is gemaakt. Vervolgens kan de eerste stap richting een kostenbesparing worden gezet. U kunt met ObServer inzage geven in de historische gegevens van het wasproces, wat in toenemende mate door de afnemers van de gereinigde emballage wordt gevraagd. Ook voldoet u met deze software tool aan de eis van auditors voor BRC- en IFS-certificering om traceerbaarheid van de omstandigheden van het wasproces. 

Garantie eindresultaat
ObServer garandeert het eindresultaat van uw wasproces doordat er voortdurend inzicht is in alle gegevens. Storingen in wasprocessen doen zich vaker voor dan men denkt. Acute afwijkingen worden per sms of email aan leidinggevenden toegestuurd. Hierdoor zijn zij in staat binnen enkele minuten in te grijpen wanneer dat nodig is. Een belangrijke toegevoegde waarde van ObServer is dat afwijkende patronen in data worden herkend. Storingen worden zichtbaar die anders onopgemerkt zouden blijven. ObServer zorgt naast waardevolle informatie over kosten en kwaliteit ook voor meer bewustwording bij de medewerkers op de werkvloer en het management. Met de beschikbare concrete gegevens ontstaat er over en weer meer begrip waardoor er een dialoog op gang komt die noodzakelijk is voor het kunnen doorvoeren van structurele verbeteringen en daarmee kostenbesparingen.

Het recent gepubliceerde artikel over ObServer met voorbeelden uit de praktijk kunt u aanvragen via [email protected].

De NVWA gaat bij de openbaarmaking van inspectieresultaten de aanduiding ‘rood’ uitsluitend nog gebruiken als er een acuut risico is voor de voedselveiligheid. Bedrijven die onder verscherpt risico staan zonder dat er zo’n acuut risico is, worden niet langer met ‘rood’ afgebeeld, maar met ‘oranje’. Het gebruik van de kleuren in de openbare rapportages van de inspectieresultaten wordt aangepast omdat ‘rood’ bij veel mensen de associatie oproept met stoppen en dus het direct sluiten van een bedrijf. Bron  EVMI. Lees meer..

Het is bekend dat biofilms een bedreiging kunnen vormen voor technische installaties en de houdbaarheid en kwaliteit van producten beïnvloeden. Pas de laatste jaren komt er meer inzicht in het ontstaan en de ontwikkeling van biofilms in relatie tot de kwaliteit van producten in de voedingsmiddelenindustrie. Om biofilms tegen te gaan of te verwijderen, zijn speciale enzymatische reinigers ontwikkeld.

Wat is een biofilm?
Een biofilm bestaat uit een laag micro-organismen omgeven door zelf geproduceerd slijm, vastgehecht aan een oppervlak. Omdat deze laag veel water bevat, is een met biofilm bedekte ondergrond gelei-achtig en glad. Biofilms kunnen ontstaan op oppervlakken die niet optimaal gereinigd zijn. Het type materiaal en de mate van ruwheid van het oppervlak kan de kans op het ontstaan ervan vergroten.

Opbouw netwerk door micro-organismen
De micro-organismen in een biofilm zijn in staat om een netwerk te vormen van eiwitten en polymeren (vaak polysachariden). De netwerken worden gebouwd door bepaalde typen micro-organismen. Bekend zijn vele Pseudomonas typen die niet direct schadelijk zijn voor de productkwaliteit,maar ook Listeria kan een biofilm vormen. Werkelijke schade wordt veroorzaakt door andere micro-organismen waaraan een biofilm ook ‘huisvesting’ biedt,die wél besmetting kunnen veroorzaken, zoals Entero’s of melkzuurbacteriën. De micro-organismen in een biofilm zijn niet allemaal statisch gebonden aan het netwerk. Nadat ze het netwerk zijn binnengegaan om ‘bescherming’ te zoeken, kunnen ze op een zeker momenthet netwerk ookweer verlaten. Een biofilm is dus een soort schuilplaats voor bepaalde micro-organismen wanneer de omstandigheden erbuiten ongunstig zijn. 

Enzymatische reinigers effectief tegen biofilms
Om biofilms tegen te gaan of te verwijderen, zijn speciale enzymatische reinigers ontwikkeld. Een biofilm heeft een dusdanige structuur waardoor traditionele reinigings- en desinfectiemiddelen vaak niet in staat zijn deze kapot te maken en te verwijderen. Logen en zuren hebben niet veel invloed op de film zelf. Wanneer een biofilm zich eenmaal heeft gevormd, kunnen ook oxiderende stoffen als actief chloor deze maar in beperkte mate afbreken. Met een relatief eenvoudige testmethode kan een oppervlak worden gecontroleerd op de aanwezigheid van biofilm. Wanneer aanwezig, kan deze met enzymatische reinigers worden behandeld en definitief worden verwijderd. Enzymatische reinigers zijn 100% natuurlijk en afbreekbaar en daarmee veilig voor uw mensen en materialen.

Toename houdbaarheid product
Om te voorkomen dat een nieuwe biofilm ontstaat, dient de dagelijkse reiniging iets te worden aangepast en de biofilm-reiniging op periodieke basis te worden herhaald. Als de biofilm is verwijderd van oppervlakken die in direct contact komen met het product, zal veelal blijken dat door een lagere initiële besmetting de houdbaarheid van uw product zal toenemen: een winst dat zich direct laat vertalen in geld.

Eco2Clean werkt nauw samen met Realco België, dat reeds meer dan 20 jaar expertise heeft op het gebied van enzymatische oplossingen.

Met inzicht in kosten en kwaliteit kan het management ook in het schoonmaakproces gericht sturen op het borgen van voedselveiligheid. Bedrijven realiseren zich te weinig dat zij een betere hygiëne kunnen realiseren door de schoonmaak goed te managen. Risico’s worden verminderd, waarbij tegelijkertijd kosten worden bespaard.

Hoewel schoonmaken belangrijk wordt gevonden voor het leveren van een veilig product, wijst de praktijk uit dat er bij veel bedrijven minder aandacht voor is. Weliswaar is er volop aandacht voor hygiënisch werken tijdens de productie, maar niet voor de kwaliteit van de schoonmaak erna. Het managen van het kritische schoonmaakproces kan in veel gevallen een stuk professioneler. In een schoonmaakplan ontbreekt het vaak aan structuur. Ook is in een bedrijf niet altijd de expertise aanwezig voor een goede aansturing en controle van de schoonmaakmedewerkers. De basis voor een goede schoonmaak is een efficiënte organisatie en gedisciplineerde uitvoering door de schoonmaakmedewerkers, met een voortdurend inzicht in kwaliteit en kosten.

Schoonmaak managen
Om als management goed te kunnen sturen op de kwaliteit en kosten van de schoonmaak, is het nodig om actueel inzicht te hebben in alle aspecten en in welke mate ze elkaar beïnvloeden. In de voedingsindustrie is de schoonmaak tot in de kleinste details beschreven, maar op papier komt een onderlinge samenhang niet of veel te weinig tot uitdrukking. Voor Eco2Clean was dat aanleiding om de complexiteit van de schoonmaak te verwerken in de softwaretool HIMS, dat staat voor Hygiene Information Management System, en online registratiesystemen voor waterverbruik te ontwikkelen.
Een goede risico-inventarisatie van de productveiligheid in relatie tot schoonmaak vormt de basis. Daaruit ontstaat een lijst met kritische punten. Er moet nagedacht worden over welke aspecten te gaan meten en over de wijze en frequentie van de metingen. De grootte van de locatie en de gevoeligheid van de producten die geproduceerd worden, zijn bepalend voor het aantal monsterplaatsen en de frequentie van bemonstering. Ook moet bepaald worden hoe deze aspecten geborgd worden. Dat kan bijvoorbeeld door een visuele of bacteriologische inspectie. Het vastleggen van de uitkomsten van deze inspecties levert belangrijke trendanalyses op, die waardevolle informatie bevatten voor de huidige situatie en voor de toekomst van belang zijn.

Periodieke rapportages
Op basis van alle meetresultaten kunnen periodieke rapportages worden samengesteld over de kwaliteit van de schoonmaak. Daaruit blijkt of besparingen en verbeteringen kunnen worden doorgevoerd en of ze niet leiden tot afbreuk van het gewenste kwaliteitsniveau. Door regelmatig met alle betrokken partijen - directie, productie-management, kwaliteitsdienst, technische dienst, schoonmaak - de belangrijkste elementen uit deze rapportages te bespreken en verbeterprojecten op te starten, kan een bedrijf de kwaliteit van schoonmaak aanzienlijk verbeteren en kosten besparen. Ook behoort het regelmatig brandjes blussen tot het verleden. 
Doordat de organisatie en uitkomsten van de schoonmaak op ieder moment volledig inzichtelijk zijn, wordt ook een audit anders beleefd. Gemaakte keuzes op het gebied van hygiëne kunnen goed worden onderbouwd. Een auditor kan uitkomsten daardoor beter plaatsen. Daardoor is niet de auditor maar het bedrijf leidend. Maar uiteindelijk is de cultuur binnen een bedrijf allesbepalend: er moet een voortdurende aandacht en wil zijn om verbeteringen in de hygiëne door te voeren.

Case De Menken Keuken
Vleeswaren- en saladefabrikant De Menken Keuken in Sassenheim is een goed voorbeeld van een bedrijf dat grote waarde hecht aan een goede kwaliteit van de schoonmaak. Menken had de schoonmaak in eigen beheer. De kwaliteit bleek ondanks de nodige inspanningen op een aantal punten minder goed beheersbaar. Het bedrijf besteedde daarop in 2012 het schoonmaken uit. Eco2Clean werd eindverantwoordelijk voor de hygiëne en leverde de middelen, mensen en softwaretool HIMS. Inmiddels is Eco2Clean bij Menken verantwoordelijk voor de schoonmaak van drie afdelingen. 
Bij de afdelingen Snijlijn, Mengerij en Sauzen zijn duidelijke verbeteringen gerealiseerd in de visuele en bacteriologische resultaten. De schoonmaak heeft daar een constante, hoge kwaliteit. Ook hebben een effectievere manier van schoonmaken, het monteren en demonteren door de schoonmaakploeg in plaats van door de productie en minder storingen gezorgd voor meer productietijd. Dat heeft een aanzienlijke kostenbesparing opgeleverd. Belangrijke voorwaarde om deze resultaten te realiseren, was de aansturing van de schoonmaakploeg. Die werkt vaak ’s nachts en heeft daardoor weinig contact met de productie. Door een goedgetrainde schoonmaakploeg, die regelmatig wordt gecontroleerd door zowel de productie zelf als door de kwaliteitsdienst én periodiek door gespecialiseerde hygiëne-adviseurs van Eco2Clean, in combinatie met een goed management- en rapportagesysteem (HIMS), is de communicatie over afwijkingen sterk verbeterd en worden eventuele tekortkomingen zowel op korte als lange termijn opgelost.

Historische gegevens op alle niveaus zijn op ieder moment beschikbaar. Hierdoor is een goede analyse mogelijk van de slecht scorende objecten en kunnen gerichte verbeterprogramma’s worden ingezet. Dit leverde een situatie op waarin weloverwogen keuzes worden gemaakt en kostenbesparingen zijn gerealiseerd. De Menken Keuken is verzekerd van een constante kwaliteit van zijn hygiëne en kan zich daardoor focussen op zijn kernactiviteiten.

Voedselveiligheidsstandaarden werden tijdens het VMT Food Event in de tweede sessie van Theater Waarmaken besproken. Wat zijn daar de ontwikkelingen, in bijzonder bij de BRC versie 7?

“Het vertrouwen moet nog teruggewonnen worden”, zegt Marcel Tijhuis, Managing Consultant Précon Food Management. “Vertrouwen is een issue, en de audit-druk is er niet minder op geworden. Incidenten en maatschappelijke thema’s bepalen de inhoud van standaarden.” Bron: VMT. Lees meer.

Het versterken van vertrouwen in voedsel wordt steeds belangrijker in een klimaat waarin het geloof in voedselproducten, verwerkers en retailers - en zelfs overheden - is geschaad door omvangrijke schandalen. Van melamine in babymelk tot genetisch gemodificeerde vervuilde gewassen tot vervalste wijn, incorrecte labeling van producten en duurzame en ethische zaken, de voedingsmiddelenindustrie wordt als nooit tevoren uitgedaagd.

Het vertrouwen in voeding is gedestabiliseerd en om die reden willen consumenten meer weten over de voeding die ze zelf en hun kinderen eten. Hun vertrouwen is niet langer vanzelfsprekend en er komen steeds meer vragen. Het is een volksgezondheidsonderwerp, een omvangrijk politiek issue en een substantieel risico voor voedingsmiddelen bedrijven en overheden die dit niet goed weten te organiseren. Bron: PWC. Lees verder.

Het bedrijfsleven en de overheid hebben in de Taskforce Voedselvertrouwen, ieder vanuit de eigen verantwoordelijkheid en op hun eigen werkterrein, gewerkt aan versterking van de borging van voedselveiligheid en voedselintegriteit. Omdat de voedselketen een internationaal netwerk is, en enkele maatregelen meer effect hebben in internationaal verband, is ook aansluiting gezocht bij internationale ontwikkelingen.

In de eindrapportage van de Taskforce treft u de resultaten aan van de zeventien acties, uitgewerkt langs de zes hoofdthema’s, waaronder vastgestelde criteria voor kwaliteitssystemen om de borging van voedselveiligheid en voedselintegriteit in de keten te verbeteren. Bron: Rijksoverheid.

Bedrijven in de visproductieketen kunnen komend jaar rekenen op extra controles door de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA). Dat schrijft minister Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in een brief aan de Tweede Kamer naar aanleiding van een rapportage van de NVWA. In 2014 heeft de NVWA de hele visproductieketen beoordeeld. In totaal gaat het om 399 bedrijven. Bij 55% van de bedrijven werden afwijkingen geconstateerd. 

De bedrijven worden op grond van de inspectie resultaten ingedeeld in een kleur (wit = geen recente gegevens bekend, rood = harde maatregelen nodig, oranje = op onderdelen verbeteringen nodig, groen = naleving in orde). Momenteel zijn 174 van de bedrijven ingedeeld in de categorie ‘groen’, 217 van de bedrijven in de categorie ‘oranje’. In de categorie ‘oranje’ zitten alle bedrijven waar afwijkingen zijn geconstateerd. Dit betekent niet dat deze afwijkingen direct een gevaar voor de volksgezondheid met zich meebrengen en/of dat dit structurele afwijkingen zijn. Maar de afwijkingen moeten wel hersteld worden. 59 bedrijven die in de categorie ‘oranje’ zitten (15%) krijgen extra inspecties omdat er sprake is van meerdere afwijkingen en/of afwijkingen die na langere tijd nog niet hersteld zijn.
 
Ook is er één bedrijf (Foppen uit Harderwijk, red.) dat nu in de categorie ‘rood’ valt. Bij dit laatste bedrijf loopt momenteel een intensief traject waarbij de NVWA het bedrijf in korte tijd herhaaldelijk (wekelijks) inspecteert en maatregelen zoals bestuurlijke boetes neemt om ervoor te zorgen dat het bedrijf ofwel voldoende gaat naleven of dat andere stringente maatregelen nodig zijn, zoals het definitief intrekken van de erkenning.

Bij ernstige tekortkomingen die een gevaar voor de volksgezondheid vormen, kan de NVWA direct ingrijpen, bijvoorbeeld door het productieproces stil te leggen. Zie voor meer informatie: Rapportage inspecties NVWA bij visverwerkende bedrijven. Bron: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 10/02/15.
 

Gamechangers zijn Nederlandse bedrijven die de regels van het spel veranderen. Voor gamechangers zijn nieuwe, kleine stapjes in innovatie niet genoeg. Zij nemen er pas genoegen mee als ze het hele spel in hun markt hebben veranderd. Management Team presenteert voor het derde jaar op rij: de 50 grootste gamechangers van het jaar, waaronder Eco2Clean. Bron: Management Team.

Vleeswaren- en saladefabrikant Menken heeft gekozen voor een totale ontzorging door Eco2Clean op het gebied van hygiëne. Eco2Clean is eindverantwoordelijk voor de hygiëne en levert de middelen, mensen en de software tools. Zo kan Menken zich focussen op haar kernactiviteiten.

Eco2Clean zorgt voor de hygiëne in de voedingsmiddelenindustrie. “Hygiëne is voor ons meer dan alleen schoonmaken”, zegt directeur Gert Visscher. “ Dit begint met een goede basis, namelijk een efficiënte organisatie en een gedisciplineerde uitvoering door de schoonmaakmedewerkers. Daarnaast geven we inzicht in de kwaliteit en de kosten. Zo ondersteunen we bedrijven om de hygiëne te verbeteren en te borgen. Klanten kunnen daarbij uit verschillende hygiënezorgvarianten kiezen, waaronder totale ontzorging. ”

Grip
Menken is een van de eerste voedingsfabrikanten die in 2011 heeft gekozen voor deze totale ontzorging van Eco2Clean. “Onze eigen medewerkers focussen zich bij voorkeur op de productie. Het schoonmaken gebeurt aan het einde van de dag en dan willen ze eigenlijk het liefste naar huis”, vertelt directeur Quint Menken. “Nu we de schoonmaak hebben uitbesteed, gebeurt het professioneler en met meer toewijding.” Eco2Clean huurt voor de schoonmaak bij Menken het schoonmaakbedrijf PSR in. De medewerkers van PSR worden door Eco2Clean aangestuurd en ondersteund. “We merken dat Eco2Clean meer grip heeft op het proces”, zegt Quint. “Daardoor wist Eco2Clean de bacteriologische waarde al snel terug te brengen van 1,2 naar waarden tussen de 0,5 en 1. Dat was voor ons aanleiding om de lat hoger te leggen en te streven naar waarden onder de 0,5. De laatste maanden is dat ook gelukt. Het is nu zaak om dat niveau vast te houden.”

Perfectioneren
Eco2Clean houdt grip op het schoonmaakproces door gebruik te maken van het zelf ontwikkelde softwareprogramma HIMS. “Hygiëne is een continu proces”, vertelt Gert. “In ons hygiëneplan leggen we een goede basis. Vervolgens gebruiken we HIMS om knelpunten aan het licht te brengen en de schoonmaak te verbeteren.” In HIMS komt alle relevante informatie samen. Alle schoonmaakactiviteiten worden in dit systeem vastgelegd en gepland. De uitvoering en de kwaliteit worden op een eenvoudige wijze teruggekoppeld. Ook is het een hulpmiddel om de dagelijkse communicatie tussen de schoonmaakploeg en de productie of technische dienst op gestructureerde wijze vast te leggen. En natuurlijk worden ook de microbiologische resultaten vastgelegd. “Zo brengen we de knelpunten in de schoonmaak op een professionele manier in kaart”, vertelt Gert. “De gegevens worden op een betrouwbare en statistisch verantwoorde wijze geanalyseerd. Daaruit komen verbeterpunten waarmee we de schoonmaak op de lange termijn verder kunnen perfectioneren.” HIMS is door alle geautoriseerde medewerkers dagelijks te raadplegen. Daarnaast ontvangt de klant van Eco2Clean maandelijks een overzicht van de belangrijkste parameters en bevindingen.

Samen
Quint merkt dat de samenwerking met Eco2Clean goed verloopt. “Eco2Clean geeft ons het gevoel dat we er samen een succes van moeten maken. Elke ochtend ziet de productie in HIMS wat de schoonmaakploeg gedaan heeft en waar zij tegenaan gelopen is. De productie noteert op welke punten de schoonmaak eventueel verbeterd kan worden en kan daar foto’s bijvoegen. Zo houden we elkaar dagelijks scherp.” Quint vindt het bovendien prettig dat de schoonmaakploeg precies aangeeft wat de medewerkers van Menken kunnen doen om het schoonmaakproces structureel te verbeteren. “De productiemedewerkers moeten de lijn natuurlijk opgeruimd achterlaten. in het beginlagen er veel kabels op de grond. De manager van de schoonmaakploeg heeft de technische dienst gevraagd om deze hoger te hangen. Bovendien denkt Eco2Clean mee over praktische en professionele oplossingen. Een voorbeeld is de carpaccio die aankoekt op de machines. Eco2Clean heeft voorgesteld om de betreffende lijnen direct na de productie in te spuiten met een speciale gel. Daaruit blijkt echt het vakmanschap. Voor de productiemedewerkers is dat een kleine moeite. Voor de schoonmaakploeg scheelt dat veel werk en het geeft een beter resultaat.”

Kosten
Quint vindt het bovendien prettig dat dat Eco2Clean de kosten goed in de hand houdt. “Ook dat is een voordeel van het softwarepakket HIMS”, vertelt Gert. “HIMS meet namelijk ook factoren zoals de tijd, het watergebruik en het chemiegebruik. Zo hebben we een goed inzicht in de mogelijkheden om de kosten te verlagen.” Quint vertelt dat de kosten van de schoonmaak ongeveer gelijk zijn gebleven. “En het resultaat is verbeterd. Dus we zijn er echt op vooruit gegaan.” Ook profiteert Menken nu van de expertise en ruime, praktische ervaring van Eco2Clean. “Ik merk echt in alles dat we nu werken met vakspecialisten. Vroeger spoten we bijvoorbeeld alles af met een hogedrukspuit. Dat is niet goed, want daardoor vernevelt al het vuil. Bovendien werken we met machines die steeds geavanceerder zijn. De hogedrukspuit tast deze machines aan. Het schoonmaakbedrijf is veel meer aan het boenen en aan het poetsen. Daardoor leveren ze een schonere fabriek op en we hebben nu minder storingen bij de opstart.”

Hygiëne naar hoger plan
Eco2Clean doet nu de schoonmaak van de afdeling Snijlijn vleeswaren. Quint wil ook de schoonmaak van de begane grond gaan uitbesteden aan Eco2Clean. “Op de begane grond produceren we salades en vleeswaren”, vertelt hij. “Qua schoonmaak zijn dit ingewikkelde processen. Er worden namelijk veel verschillende soorten producten geproduceerd die allemaal voor een ander soort vervuiling zorgen. Eco2Clean heeft de deskundigheid en het vakmanschap in huis om dit op een professionele manier aan te pakken. Samen met Eco2Clean zijn we in staat om de hygiëne in de hele fabriek naar een hoger plan te brengen.”

De Tweede Kamer dringt er bij VVD-minister Edith Schippers van VWS op aan dat de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) harde maatregelen neemt tegen overtreders van de Warenwet. De Kamer kreeg deels haar zin. Bron: VMT. Lees meer.

De voedingsbranche heeft de afgelopen jaren te maken gehad met grote schandalen. De meest opvallende was de uitbraak van Salmonella Thompson, veroorzaakt door het eten van besmette gerookte zalm. De Tweede Kamer heeft naar aanleiding van de problemen rond voedselveiligheid op 3 september jl. een Rondetafelgesprek over dit thema georganiseerd, met deelnemers uit wetenschappelijke hoek, toezichthouders en het bedrijfsleven. Uitgangspunt van dit gesprek was dat consumenten recht hebben op veilig voedsel.

Strengere kwaliteitseisen
Om voedselinfecties en -vergiftigingen te voorkomen, is hygiëne een cruciaal onderdeel van het veiligheidssysteem in de voedingsindustrie. De overheid stelt steeds strengere kwaliteitseisen aan voedselproducerende en -verwerkende bedrijven. Het aantal externe kwaliteitscontroles en audits neemt toe. Onze verwachting is dat straks van u geëist wordt dat u altijd op auditniveau actief bent. De kwaliteit van de hygiëne binnen een bedrijf verbetert en wordt geborgd door een goede monitoring van de schoonmaakactiviteiten. Wij kunnen u daarbij ondersteunen.

Met de invoering van de GHS-normering wordt één wereldwijd geharmoniseerd systeem voor de gevaarsindeling van stoffen gerealiseerd. Vanaf 1 juni 2015 is het indelen, etiketteren en verpakken van chemische stoffen en mengsels volgens de EU-GHS/CLP-normering verplicht.

Gewijzigde gevaarsindeling
Belangrijk voor u is te realiseren dat een product met een aangepaste gevaarsindeling en dus een gewijzigd etiket niet betekent dat de samenstelling van het product is gewijzigd, maar dat de stoffen van het product door de GHS-normering anders zijn ingedeeld.
De gevaarsindeling bepaalt welke gevarenpictogrammen en gevaarsaanduidingen en aanbevolen voorzorgsmaatregelen op het etiket moeten voorkomen. Volgens de nieuwe GHS-normering zullen sommige stoffen een andere indeling en daarmee nieuwe etikettering krijgen.

Gefaseerde invoering nieuwe etikettering
Het aanpassen van de etiketten naar de nieuwe GHS-normering moet zorgvuldig plaatsvinden. De nieuwe etikettering zal daarom gefaseerd door ons worden ingevoerd. U zult voor een bepaalde tijd producten met nieuwe en oude etikettering ontvangen. Uiterlijk 1 juni 2015 zullen alle producten voorzien zijn van een etiket volgens de nieuwe GHS-normering.
 

De Tweede Kamer heeft ermee ingestemd om de product- en bedrijfschappen (PBO) per 1 januari 2015 op te heffen. Dat maakt dat de heffingen die ondernemers verplicht moesten betalen aan de PBO’s dan komen te vervallen. Voor hen betekent dit een lastenverlichting van zo’n 220 miljoen euro. Bron: evmi. Lees meer.